wong jowo

Yen sira kasinungan ngelmu kang marakake akeh wong seneng, aja sira malah rumangsa pinter, jalaran menawa Gusti mundhut bali ngelmu kang marakake sira kaloka iku, sira uga banjur kaya wong sejene, malah bisa aji godhong jati aking.(Bila anda mendapat anugrah ilmu yang membuat banyak orang senang, janganlah kamu merasa pintar, sebab apabila Tuhan mengambil lagi ilmu yang menyebabkan anda terkenal itu, anda akan menjadi orang biasa lagi, malah lebih bermanfaat daun yang kering)

Thursday, December 1, 2005

Bajingan! Germo Sontoloyo!

Nyuwun sèwu, yèn padha risi, kok aku misuh, ngumbar tetembungan kang ora sopan. Lha ning mengko ndhisik. Bajingan iku asalé nduweni teges kusir gerobag, mulané wong kang kerja pocokan ngusiri gerobag diarani "mbajing".

Lha yèn sontoloyo, kuwi ateges wong kang nduwèni panggawéyan angon bèbèk. Mulanè ana tetembungan "Sontoloyo, angon bèbèk ilang loro".

Yen bab germo, sakngertiku kuwi sawijining wong kang panguripané saka bebedhag [berburu] macan. Embuh wiwit kapan, germo banjur nduwèni teges wong kang dadi juragané wong wadon nakal.

Uga durung cetha kok bajingan bisa ateges wong ala sakbangsané maling, bégal lan kècu, banjur kuwi dadi tembung kanggo misuh sing kasar banget. Semono uga si sontoloyo, kok kanggo pisuhan sing ora pati kasar.

* Katerangan gambar: kaos gaweyané Sarapan, Yoja

Friday, November 18, 2005

Ngaturaken Sedaya Kalepatan

"Paklik, ngaturaken sedaya kalepatan..."
"Mbah..., dalem ngaturaken sedaya kalepatan ... "

Ukara andalan sing dadi kalimat wajib wayah silaturahmi ning dina riyaya ning daerahku. Terus terang aku awale cuma melu-melu soko jaman cilik biyen nyonto dulur-dulur ku sing nek sowan nyang ndaleme sing luwih sepuh mesti nganggo kalimat iku. Karepe yo mestine podho karo "mohon maaf lahir dan batin". Tak pikir yo pancen adate mesti ngono.

Jarang banget ono sing pas wayah salam2an ning dina riyaya nganggo kalimat "Nyuwun pangapuntenipun" nek sungkem karo sing luwih sepuh. Padahal nek karo konco dhewe, cukup nganggo kalimat singkat "Sepurane yo". Mungkin kalimat "nyuwun pangapunten" iku surasane kurang alus, kurang indah, terlalu saklek.

Opo mungkin mergo kalimat iku kesane koyo nek sing ngomong iku pancen bener2 duwe kesalahan karo sing dijaluki sepuro. Sementara kalimat kembangan koyo "ngaturaken sedaya kalepatan", kesane kanggo tata-krama sing mung basa-basi, ora bener-bener njaluk sepuro.

Aku dhewe yo ngono sih. Nek sungkem karo sing aku rumongso duwe dosa, aku ngomonge "nyuwun pangapuntenipun ingkang agung". Tapi nek karo sing cuman basa-basi ora rumongso duwe dosa, yo muncul kalimat andalan kuwi.

Tapi ing sawijining dina riyaya, aku mampir omahe kancaku sungkem karo ibune..
"Ibu'... ngaturaken sedaya kalepatan.."
Sing nyauti kancaku, "Ojo gelem Bu', mosok malah diwenehi dosa!... "
Aku cuma iso nyengir...

Lha iyo, opo yo karepe? karepe njaluk sepura kok malah "kabeh kesalahan diaturake"?
Panjenengan kersa ta, tak aturi sedaya kalepatan ku? :)

Tuesday, November 1, 2005

SUGENG RIYADI

Pribagus ngaturaken: SUGENG RIYADI 1426 H, MINAL AIDIZIN WAL FA'IDZIN.
Nyuwun gunging pangaksami, mbok bilih wonten kalepatan kulo!

Dipunrantos oleh-olehipun saking kampung nggih, Mbakyu-Mbakyu lan Kangmas-Kangmas! Kulo riyayan wonten Jakarta kemawon, piyambaan - nglamunaken opor, kupat lan sambel goreng ati...hikhikhikhik!

Tuesday, October 4, 2005

Sugeng Ramadhan

Panjenengan sedanten, terutami ingkang muslim, temtunipun taksih kemutan kalihan lagu ing ngandhap menika.Menika lagu ingkang mesti dipun tembangaken kaliyan lare-lare alit sak derengipun mlebet sasi pasa/ramadhan. Rumiyin jaman kula taksih alit, jaman SD, taksih ngraosaken libur sak lebetipun sasi pasa. Lajeng wonten ewah-ewahan kebijakan, liburipun namung seminggu awal kalihan seminggu akhir. Kirang mangertos menawi SD sak menika. Amargi liburan ingkang panjang meniko, pramilo biasanipun lare-lare SD sami nembang lagu menika kanthi suka-cita. Surasanipun kados mekaten:

.. iki sasi ruwah, nuli sasi pasa
kewajiban kita kudu pasa..

.. sêsasi lawasé, nyêgah mangan ngombé
ésuk têkan soré, sak rampungé..
..yèn wis rampung pasa, nuli njur riyaya
padha suka-suka, suka sambya..
lal halal bihalal, marang wong tuwané
lan marang prakanca, lan kancane..

Wonten ing sasi ruwah, inggih sya'ban, menika biasanipun tiyang ndesa sami dhateng kramat. Mboten pados pesugihan lho nggih.. ananging resik-resik kalian ndongakaken ingkang sampun pejah. Acara menika biasanipun kasebat "bêsik".
Rumiyin, ugi badhe besik, simbah putri kula mesti titip donga ingkang aneh-aneh, kados nyuwun lancar rejeki. Biasanipun namung kulo inggihi, ananging mboten kula laksanakaken. hehe..
Nah, sak menika sampun mlebet sasi ramadhan, pramila, kula angucapaken sugeng ramadhan, sugeng siyam. Mugi-mugi amal ibadah siyam kita, saget katampi kalian Allah SWT. Amien.

nb. surasanipun tulisan jawi ing gambar:
ngaturaken sugeng siyam kagem para sedherek ingkang muslim,
mugi ketampi ibadahipun.

Saturday, October 1, 2005

Kamarintah!

Mekaten menawi simbah kulo mestani pemerintah. Kulo piyambak kirang mangertosi punopo maknanipun. Ananging, kagem pemerintah ingkang kirang prigel anggenipun mrentah, kulo kinten langkung pas menawi kita sebut kamarintah, sagetipun namung ngamar-ngamaraaken (mengkotak-kotakkan) tiyang. Ndamel kebijakan ingkang nglairaken jurang ingkang soyo jero antawisipun tiyang bebondo kalian tiyang ingkang kekirangan.
Sak meniko, poro warga ingkang taksih kekirangan, ingkang sampun kerja siang-malam ananging namung pikantuk rejeki ingkang sekedhik, langkung sensara anggenipun nglajengaken penguripan wonten ing nagari meniko. Pripun malih, kebijakan pemerintah mboten memperhitungkan nasib poro warga ingkang taksih kekirangan meniko.
Sak meniko kulo namung saget ngaturi hiburan sederhana. Monggo balapan andong!

felbeh.
el rony, nembe mumet.

*felbeh: ungkapan tiyang tual, maluku tenggara, ingkang maknanipun kirang langkung kados "sugeng tetepangan". ngaten.

Tuesday, September 27, 2005

Kahanan Kajiwan: Dudu mung Kenthir lan Édan

Para sanak:

Apa ana sing bisa nulungi aku nemokaké têmbung Indonesia sing pas kanggo tingkat-tingkating kahanan kajiwan, kapinteran lan tindak-tanduk?

Yèn édan, kuwi "gila". Sinthing, ya têtêp "sinting". Lha banjur apa basa Indonesiané têmbung-têmbung iki?

kêmplu
kênthir
gêmblung
kocluk
pêkok
mbambung
mênyun
wêng
èjlègèwèr
nggong
kodo
nggomblohi
?

Monday, September 26, 2005

Nggilani kuwi Tegesé "Bikin Geli"

Geli. Apa kuwi? Ing basa Jawa lan Indonesia ya ateges rasa pingin ngguyu amarga ana sing lucu. Lha ning kanggoné wong Jakarta, geli uga ateges gila [diwaca "gilo"].

Bab "gila" lan "nggilani" kuwi, gampang waé yen arep dibedakké saka "wedi" [dudu "wedhi" sing ateges pasir]. Yèn "wedi" lan "kewedèn" kuwi, anggeré dikancani dadi rada wani. Apa manèh sing ngancani akèh. Upamané waé ketemu pulisi lan serdadu, utawa wong galak sing senengané nyathèk lan mbrakot.

Lha yèn "gila" lan "megilan", mbok dikancani wong satus ya tetep gila. Upamané ketemu ula, wong édan, coro, utawa samubarang kan njijiki.

Kanggoné wong Jakarta, wong lucu iku "menggelikan". Lha wong nggilani iku "bikin geli". Mbingungaké to?

Friday, September 23, 2005

Jaman Sepor Lempung

Moco critone cak Rony Lantip sing boso kromone melipit-pit, aku dadi kepengen melok cerito perkoro sepor jaman sepor lempung. Maksute sepor jaman cikar rudo kayu. Jaman tahun wolung puluhan.

Jaman sakmono lek kate nang Jakarta soko njowo etanan durung usum numpak montor mabur. Soale rego karcise larang temen. Wong akeh sing milih numpak sepor. Pilihane ono sepor Bima, singkatan soko Biru Malam sebab cet-e werno biru muda trus budale bengi. Iki sepor kelas eksekutif. Nang jerone ono kompartemen-kompartemen karo amben wesi tingkat dikek-i kasur busa gawe turu. Sodo mirip thithiklah karo sepor Orient Express sing kesohor nang Eropa.

Terus ono sepor Mutiara, sing cet-e lek gak salah werno jambon. Sepor iki kelase sak sret nisore Bima. Gak athek kompartemen nggo turu, mek korsi busa dilapis kolit imitasi. Sing kelas paling nisor, kelas rakyat jelata yo sepor Gaya Baru. Emboh yok opo critane kok dijenengi gaya baru. Wong sepure wis lawas, apek, sumpek tur rusuh. Werno sepure puteh buthek ono slerete ijo tuwek. Opo kuwalik yo... pokok-e ngunu lah.

Sepor Gaya Baru iki kursine soko kayo tengahe ram-raman teko njalin. Mulo iku akeh tinggine. Lek tinggine keluwen, alamat bokong dadi santapan. Clekit-clekit karo gatel, mene ne pasti mbentol kabeh. Nang ndukur sejajar karo korsi ono rak gawe ndeleh bagasi. Sebab bentuk-e ngene, sepor sing gak onok kipas angine iki tambah sumpek-pek. Howone sumuk poll, mangkane akeh penumpang bapak-bapak, joko-joko karo arek-arek cilik sing gak klamben. Podo ote-ote, lek aku gak tau. Isin ketok to-e... hehehe.

Gaya Baru iku budale jam rolas. Pas panas enthang-enthang. Teko Jakarta yo meh jam rolas pisan, arang iso teko jam songo-an. Malah kadang telat tekone sampek jam siji opo jam loro. Dadi sedino suwengi nang njero sepor sing sumpek poll. Sing jenenge ambu minyak angin, balsem karo koyo pating seliwer campur aduk gak karuan.

Sing jelas, numpak sepor iki gak bakal kaliren. Asal nduwe duwek. Gang sak menit ono wong dodol liwat. Kadang-kadang malah baris, sampek limo. Bareng-bareng mbengok nawarno dagangane. Mulai es sirup sing wernone abang mbranang ono kates kotak-kotak cilik kampul-kampul, kopi teh, lontong pecel, rokok permen, krupuk, dulinan, golekan, kacang karo gedang godok, salak, apel, wis pokoke opo ae onok. Lek kate tuku panganan nang sepor kudu ati-ati. Gak oleh asal njupuk opo maneh langsung dicaplok. Kudu takon sek regane. Soale onok siji loro wong dodolan sing nakalan. Regone diundakno sakpenak-e, nekek ngunu. Tau ono sing sampek tukaran clatu-clatuan perkoro rego es sirup sing gak masuk akal.

Jaman iku karcis gaya Baru regane mek nem ewu. Jajan es sirup mek satus. Jan asli murah temen. Sing larang cuman sabare. Lha yok opo, meh ben stasiun sing jarake biasane gak luwih antarane pitu sampek limolas kilo sepure mandeg. Lek gak nunggok-i sinyale dibukak yo nunggok-i kres karo sepor soko ngarep. Mandege gak trimo limo opo sepoloh menit. Iso sampek sak jam barang. Sing paling soro lek mandeg nang tengah sawah awan-awan panase nyethak. Sakno bayek-bayek karo arek cilik, podo sumuk. Hasile podo nangis saut-sautan antarane gerbong.

Lek ngunu biasane ono ae siji loro penumpang sing bakat ngeludruk nyeletuk sing lucu-lucu. Trus ditimpali karo penumpang liyane. Dadi garr-gerran penumpang sak gerbong. Lumayan. Ancen wis nasib wong cilik, kudu trimo sabar. Cek gak mecucu karo ngendeng pikirane iso nggarai kumat bludrek-e, yo wis ludrukan ae.

Thursday, September 22, 2005

Kereta, kaca paradoks nagari

Kagem sedaya kemawon ingkang lenggah wonten tanah jawi, kulo pitados menawi nate numpak kereta. Pramilo, kulo pitados para pamiarso ugi mangertosi bilih kereta api kita pun bagi-bagi per kelas. Kelas ekonomi, kelas bisnis lan kelas eksekutif.
Inggih kelas-kelas meniko ingkang kula dadosaken pathokan anggen kula ndamel judul wonten nginggil. Kok saget? Mekaten..

Menawi kita numpak kereta eksekutif, regi tiket paling awis, kita dipun layani kanthi sae. Wonten mbak-mbak lan mas-mas pramugari/pramugara ingkang siap sedia. Lajeng hawa wonten sak jroning kereta ugi seger, anyes. WC-nipun ugi resik. Wonten sak nginggilipun kereta menika, kita saget tentrem. Mboten wonten ingkang badhe angreridhu.

Wonten kelas bisnis, regi tiket taksih awis ananging sak andhapipun regi tiket eksekutif. Kereta meniko mlampah radi banter, lumayan lancar, namung mandheg wonten stasiun-stasiun tertemtu kemawon. Panci wonten pedagang asongan ingkang ndherek minggah, ananging namung sak laminipun kereta mandheg wonten stasiun. Menawi kereta sampun mlampah malih, para pedagang mesti dipun aturi mandhap kalian bapak kondektur.

Nah, wonten kelas ekonomi, regi tiket paling murah, saking isinipun kemawon sampun maeko warni. Wonten ingkang mbekto dagangan pete, jengkol, malah ayam ugi mlebet. Kereta kelas meniko lampahipun paling lambat. Saben-saben mandheg wonten setiap stasiun. Para pedagang asong lan pengemis saget leluasa ndherek minggah wonten kereta saking setunggal stasiun dugi setasiun sak lajengipun.

Saking kondisi ingkang kados meniko, kula dados kemutan kalian kebijakan perekonomian negari kita. Kebijakan negari meniko, anebihaken para tiang bebondo, tiyang sugih, saking rakyat miskin (dalah meniko mayoritas penduduk negeri). Para pemimpin negeri ingkang mesthi langkung sugih dibandingaken kalian rata-rata penduduk negeri meniko, saklajengipun namung saget damel kebijakan ingkang mboten berpihak. Milo mboten nggumun menawi sak meniko pemerintah badhe nyabut subsidi BBM. Mboten wonten ingkang ndamel kebijakan ingkang langkung cerdas. Mbok ya o, menawi badhe nginggilaken regi BBM, regi sanes barang dijaga ampun tumut mindhak. Ah.. kadose kulo malah namung saget ngimpi...

Nyuwun sewu, kula tak leren rumiyin.. kesel mikir negara, lha negaranipun mboten mikiraken rakyat. :)

Monday, September 19, 2005

Dinane Simbah

Dina iki, tanggal 19 september, nang negoro Jepun lagek prei nasional kanggo ngurmati dinane para simbah. Keirou no hi atau Respect for the Aged Day.
Miturut warta nang kene, wong jepang sing umure ngancik diatas 100 taon, jumlahe luwih soko 20 ewu-nan.

Lan dino iki, wong jepang podho menehi hadiah kanggo simbah-simbahe. Nek sing cedhak omahe karo simbahe...yo nyambangi sisan, nek adoh hadiahe dikirim.

Miturut hasil riset, nek aku ora salah nangkep, sekitar 56 % para simbah iki urip dhewe, mandiri, ora melu numpang karo putra-putrine. Biasane simbah2 iki lenggahe tetep nang kampung halaman, sementara putra-putrine ngumboro sibuk golek urip nang kutho liya.

Amargo teknologi jepang wis canggih, kontak para putra karo simbah-simbah iki wis ora masalah maneh.

Wingi isuk aku nonton nang tipi, para putra iki iso monitor kegiatan saben dinane mbah2 iki lewat hape. Daleme simbah2 iki dipasangi sensor, biasane lantai ne utawa panggonan liya sing biasa diliwati. Umpamane, simbah ngidek sensor sing dipasang nang pawon, alarm hape putrane bakal muni lan menehi keterangan nek simbah lagi nang pawon. Simbah lagek nang jeding, nonton tipi utawa lagek sare iso dipantau.

Malahan, nek simbahe kagungan penyakit, umpamane watuk...yo ono sensor sing iso monitor nek simbah watuk. Sing aku weruh nang tipi wingi iku, dipasang nang slimute. Begitu simbah uhuk..uhuk watuk...alarm hape langsung muni.

Dadi, umpamane hape ne kok sepi wae...iso nelpon polisi sing cedhak kono kanggo niliki. Pernah sih ono kedadeyan nang panggonane koncoku, ono mbah2 sedo wis pirang-pirang dino ora konangan. Lagek konangan amargo wis mambu.

Keirou no hi iki dipengeti mungkin kanggo ngurmati para pinisepuh sing wis akeh jasane ndadeake jepang dadi negoro maju koyo saiki.

P.S: foto nang nduwur iku fotone simbahku lho :)... yuswane wis ngancik 90 taon. kegiatane saben isuk karing nang ngarep omah. mbah kaum--aku biasane nek nyeluk, amargo daleme nang kauman--ndherek paklikku--adike bapak.

Tuesday, September 13, 2005

Mak

Boso jowo iku iso diarani boso sing ekspresif loh... Akeh kata-kata ning boso jowo sing nek diucapake pas banget karo kahanan utawa suasana sing diwakili karo kata-kata iku. Koyo to, banyu "mili". Kata "mili" iku pangucapane pas banget karo kahanane banyu sing lagi ngalir kemricik. Nha iku juga, "kemricik" juga cocok banget karo suarane banyu. Angin "silir-silir" uga pas pangucapane karo kahanan angin sing alon-alon sumilir. Terus istilah kanggo perbuatan kasar uga sering kali cocok karo suarane. Contone "keplak", "kethak", "kaplok", "jiwit", "cèthol", "culek" lan sapanunggalane

Opo maneh nek ning kata majemuk (ah..lali istilahe ning boso jowo iku opo ya kanggo "kata majemuk"). Soko pangucapan kata-katane wae iso katon banget suasanane. Contone, "padhang jingglang", "peteng dhedhet" ... opo maneh yo?

Ono maneh cara sing ekspresif kanggo menehi kesan sing istilahe "comparatif superlative". Kanggo menehi kesan salah sawijine barang iku ukurane gedhe tenan, wong jowo biasane nggawe kata sifat dasar sing diseseli "u". Dadine istilah "guedhé" iku luwih gedhe tinimbang "gedhé" biasa. Kadar tingkat perbandingane uga iso diatur nganggo dowo-endhek-e seselan "u" iku mau. "Guuuuuueedhuuéé" iku karepe ngono yo "juuuan guuedhéé tueenan".. :D

Istilah sing ekspresif liyane iso ditemoni ning peristiwa sing kedadeane dumadakan. Koyo to wong sing keslomot rokok iku unine ning boso jowo "mak nyus". Unine glèdhèk iku "mak jedhèr". Unine barang kecemplung ning banyu "mak plung". Kesenggol knalpot panas "mak nyos". Dikaplok uwong "mak plok". Dumadakan muncul "mak bedunduk". Kata "mak" ning kene iki kanggo nambah kesan dumadakan kedadean. Nek ora kathik "mak", rasane kurang ekspresif, kurang ngageti. Tapi sing jelas ora ono hubungane karo si emak utowo si embok.

Lha upomo arep nggambarake wong sing kesenggol knalpot sing "puuuuaanaaaas" tenan, yo dadine "MUUAAAK NYUUUOOOSSS!!" :D

Friday, September 9, 2005

Sak Moso: Cerito Perkoro Karung Goni

Sebab kemempengen sinau bareng koncone, Sumi - celuk ae ngunu - molehe kebengen. Saiki wis jam wolu lewat. Sakbenere lek itungan saiki jam sakmunu durung bengi, tapi jaman semono tahun wolung puluhan wis bengi. Opo maneh Sumi omahe ndek kuto kecamatan cilik. Wis ngunu durung ono listrik pisan. Ditambah maneh akher-akher iki kahanan nang njobo lek bengi ora apik. Nggarai wong tambah males metu, lek gak ono urusan penting nemen.

Wis ono setengah jam Sumi ngadeg nang dalan, nunggoi angkutan kol sing ngarah nang omahe. Tapi kaet mau ora ono sithok blas sing liwat. Wong montor, sepeda montor karo sepeda onthel sing liwat ae arang. Atine wis kebat-kebit, wedi yok opo lek gak oleh angkutan. Kate balik nang omahe koncone isin, kate mlaku moleh gak mongkin. Omahe kiro-kiro pitung kilo adohe. Iso seyeg awake mlaku sakmunu.

Masiyo kebat kebit atine, Sumi sik arep-arep, mugo-mugo sik ono angkutan. Ndilalah pas dek e wis pasrah kok ono lampu montor kol mencorong soko etan. Cepet-cepet tangane ngawe-ngawe nyetop kol iku. Kol iku mandeg, trus supire takok; "Nang endi mbak?" Sumi njawab; "Ten anu pak". Supire mek manthuk thok, Sumi langsung numpak. Nang kol ono wong telu thok. Sumi, supir karo wong siji lungguh sebelah supir, mungkin penumpang pisan.

Supir ngegas, montor mlaku ngulon. Supir ngajak Sumi ngobrol, takon-takon sekolah nang endi, kelas piro, omahe desone endi. Kabeh dijawab Sumi, sebabe supir karo penumpang sebelahe kok koyoke apik. Jek mulo takok karo ngomonge yo sopan.

Kaet munggah sakbenere Sumi wis penasaran karo karung ditaleni rumpuk jepang nang pojokan gang mburine supir. Tapi dek e gak wani takok. Sebab saiki wis sodo enak ngobrol karo supir dek e wani takon. Pak, karong goni iki isine opo se?" jare Sumi. "Ooo karung nang mburi iku ta? Isine jagung mbak! Sampeyan gelem ta?" jawabe supir enteng karo gak lali sopan nawari. Penasaran, Sumi ndemek karong kepingin ngerti sak piro gede ne jagunge.

Pas ndemek ono suara buanter teko njero karong. "Jancok!!! Aku kate dipateni cok!!!" Sumi langsung njumbul. Dodone degdegan gak karu-karuan. Pikirane langsung eling lek saiki usum ditemokno mayit-mayit sing diadahi karong. Berarti... Wis gak sempet mikir maneh keburu Sumi girap-girap karo nangis-nangis, keweden. Njaluk-njaluk nemen karo supire di dukno nang kene ae. Meski tujuane sek lumayan. Supir karo penumpang nang sebelahe sing tibak e koncone cumak mesam-mesem malah ngidek gas banter. Sumi makin keweden.

Untung gak sepiro suwe, montore mlebu daerah desane Sumi. Supir ngidek rem, kol e mandeg. Gak athek matur suwun, Sumi langsung mlayu moleh nang omahe karo nangis ngguk-ngguk an. Kol maeng langsung tancap gas mlayu ngulon.

Ndek tahun wolung puluhan pertengahan, nang deso ku lek gak salah ping pindo ditemokno mayit nang njero karong goni ndek ndalan tengah sawah sing ngarah kecamatan sebelah. Kabeh mayit iku ndase bolong, koyoke ketembak peluru. Tangan karo sikile ditaleni rapet. Sebab ditemokno nang wilayah desoku, wak lurah karo perangkat deso dadi ketempuhan repot ngurusi mayit iku.

Mari ngunu aku oleh crito, nang deso-deso liyo sing diliwati dalan antarane kecamatan sing aspalan lan sepi sebab ndek tengah sawah, gelek digawe mbuwak mayit koyok ngunu. Sebab gak kepengen ketempuhan, akhire arek-arek enom sing daerahe tau kebagian utowo isok ae kebagian sebab daerahe cocok gawe buwakan, podo kompak njogo. Ngeronda nang daerah-daerah iku. Ben onok montor lewat disetop karo arek-arek. Lek ancen montor iku nggowo karong goni, arek-arek mesen "ojok nang kene pak!". Biasane supire ngerti, trus liwat ae nggolek nggon liyo.

Sebab ben daerah dijogoi, dadi kangelan nggolek nggon. Tapi jenenge wong, yo iso ae. Cumak sing buwak tau diri lek ngerepoti. Dadi nang karong gonine diselipno duwik ewonan. Maksute mongkin gawe ongkos ngramut isini karong iku mau.

Pirang tahun sakwise, aku kenalan karo koncone pak lik ku. Omahe tonggo kecamatan karo omahku. Daerah e, emboh kenek opo dadi nggon paforit mbuwak karong goni. Meski wis dijogo karo dironda karo arek-arek, tetep ae tau kecolongan. Gak kepengen ketempuhan, karong goni maeng diangkut sepeda montor kate dibuwak nang deso liyo. Koncone sing nyetir, dek e sing mangku karong ndek boncengan. Jarene getihe nerotos ngenek i celono ne. Tapi, operasine dek e dewe, sukses. Embuh piye tanggepane deso sing dibuwaki karong karo dek e, umpamane ngerti lek iku pindahan. Sing pasti iso geger brontoyudo antar deso.

Lek sejarah saiki nulis, jarene moso iku moso peteng nemen gawe hak asasi menungso. Tapi piye maneh, jaman semono kan simbah sik digdoyo kuwoso. Lek kepengin ngerti yok opo simbah dawuh soal iki, sampeyan iso nyimak nang bukune.

Yu, Mbok Ayu, Mbakyu, Mbakayuné, Mbak, Mbak-mbak...

"Wahhh kayak mbak-mbak gitu. Nggak deh," mengkono pocapé sawijining wong nom lanang. Ing papan liyané, wong nom wadon muni mengkéné: "Duh, kayak mbak-mbak gitu kok dia mau sih? Nggak level lah. Masih mendingan gue dong."

Lhadalah! Apa sing dikarepaké tembung "mbak-mbak" iku mau? Jebulané, nyuwun sèwu, sakbangsané "wong wadon kampung, bakul jamu, pembantu rumah tangga". Bener, kaya déné yèn nyebut "mas-mas" kuwi kanggo "wong lanang kampung, ora mentèrèng, kaya sing dodol bakso utawa tukang ojèk".

Semono kuwi lelakoné tembung sing kasebut "perkembangan bahasa". Ana sing diarani konotasi lan denotasi. Lha yèn denotasiné mono gampang: mbak kuwi saka mbok ayu lan sakterusé. Lha yèn konotasi, waduh... warna-warna tegesé, tur gumantung marang papan lan sapa sing ngocapaké.

Kancané bojoku ana sing ngundang dhèwéké "yu". Ora dadi gendra, malah akrab. Wong-wong liyané akèh sing nyeluk "mbak", lha iku wis lumrah. Ning salingkungan panggawéanku, celukan "mas" lan "mbak" iku kanggo sapa waé, saka tukang sapu tekan direktur, ora peduli kuwi wong Jawa apa dudu. Malah kanca-kanca keturunan Cina kerasa luwih kepénak yen diceluk "mbak" lan "mas", dudu "[en]cik" lan "[eng]koh".

Ning omahku, saka cilik ora biasa nyeluk sing luwih tuwa nganggo "mas" utawa "mbak". Dadiné adhi wuragil nyeluk kakang pembarep, sing umuré kacèk 12 tahun, ya njangkar waé. Bareng wis tuwa, sok ditambahi pak utawa bu, nirokaké para ponakan. Iya, ning brayatku ora ana "oom" utawa "tante"; éyang uga ora ana, sing ana mung "mbah kakung" lan "mbah putri" -- kajaba ning njaban brayat inti.

Ana kadadéyan kaya ngéné. Adhi ipéku, wadon, nyeluk tanggané "mbak" mergané wis kanca apik. Anaké ibu kang kaceluk mbak iku ora terima, "Kok manggil Mama mbak sih? Emang Mama itu pembantu?"

Sugeng Tambah Yuswo

Keparengo kulo atur sugeng tambah yuswo (nopo nggih kramanipun?) kagem nakmas denbagus SBY. Tambah yuswo mugi-mugi anambahi kadewasaan anggenipun menggalih perkawis wonten negari meniko.
Kala wingi almarhum Nurcholis sampun paring wejangan, sampun nitipaken perkawis nagari wonten pundhak panjenengan. Pramilo pancen kathah ingkang mboten sak ide kalian piyambakipun, ananging kawula selaku salah setunggaling warga, keparenga ugi paring urun rembag. Sedaya warga nitip dhumateng panjenengan. Sageta mbedakaken ingkang leres kalian ingkang salah.

Sejatosipun, kala tigang ndinten kepengker kawula sempat ngobrol kalian bapak-bapak tukang tambal ban. Wonten saklebetipun wicantenan meniko, bapak tukang tambal ban anggresula. Panjenengan, bapak SBY, wonten pandanganipun bapak tukang tambal ban meniko, taksih gagal anggenipun nggulo wenthah nagari. Kasunyatanipun regi-regi soyo mindhak. Meniko saestu tiyang alit ingkang mesthani. Kula ugi tiyang alit. Pramilo pola pikir kula inggih sami kalian bapak tukang tambal ban meniko.
Lha sedaya warga negari meniko lak sampun pasrah dhumateng panjenengan to mas SBY?! Supados negari meniko saget dipun olah, saget makmur. Pesen kulo setunggal mawon, ampun nge-cap ala dhumateng para warga, terutami kawula alit. Amargi kawulo alit meniko sampun saestu anggenipun nyambut damel. Impianipun negari ingkang aman makmur titi tentrem karta raharjo. Ingkang colong jupuk meniko lak malah poro penguoso.
Oh, mumpung kulo kemutan. Wau enjang kulo pados minyak tanah (wonten daerah kulo kasebat lengo patra), kok angel sanget nggih. Punopo sampun telas kagem acara pesta ulang tahun?
Wallahu'alam bishawab.

Obrolan Pinggir Kali

Karo Kinoy, koncoku siji iki kawit jaman mbiyèn nèk ngobrol ngètan- ngulon ora nggenah. Nanging mesti kerepé akèh ngguyuné. Jan-jané yo ora kerep kontak. Nanging nèk pas kontak yo iso terus-terusan....tapi bar kuwi yo podho ilang menèh. Pokoké sak kelingané waé....sak perluné. Nèk perlu yo mesti podho pesen liwat email utowo YM. Kala-kala tetèlponan.

cik kadingarèn mbakyu, iku gundulmu mencorong kuning awan ngèné...

iyo. Aku prèi. Lagi nang ngomah. Ono taifu

enakééé....

hush *ikon mencureng*

hahaha. Eh kowé wis moco tulisanku durung?. Iku lho jilid loro-né wis tak tulis nèh.

wis. tapi ora kabèh. Ora nggenah isiné.

hahahaha....

lha kowe ngomongké swasono kuliah kalkulus sing isiné integral, diferensial kok dicampur aduk karo nggawé bothok godhong sembukan. Ditambahi pisan karo silsilah jeneng ilmiahé plus anatomi sembukan. Kuliah kalkulus opo biologi....

huahahahaha.....aku mbayangké kowé nulis ngené mesthi karo mencureng...

oraaak. Rugi mencureng karo kowé.. *ikon mencureng*

héhéhé.Tapi pancen dosen2 iku nèk ngajar tiba2 wae pindah topik. Topiké sering sejé adoh karo sing kudu diajarké. Tapi enak aé sih.... Kan mumet ugo nek 2 jam pelajaran mencureng karo integral thok.

iyo sih.

Aku sing paling seneng kuliahé Pak Yono. Masiyo aku kerep ngantuké amargo kuliah jam 9 isuk. Lan dino rebo wektu semono jadwalé aku olahraga lari muteri lapangan bola. Dadi bar subuhan mangkat, lagi mulih jam 7-an. Adus kramas, sarapan trus mangkat néng kampus. Tekan kelas yo mung kari turuné *ikon mringis*.

ck..ck..cik sehaté awakmu. Tapi kok yoo..isih kerep kerokan..
Iyo. Pancèn Pak Yono enak ngajaré yo...trus ugo akeh crito lan ngasih nasihat tentang urip...

ono kata-kata beliau sing aku isih eling nganti tekan seprené. Kadang awaké dhéwé kan nggresula marang kahanan. Kahanan sing ndadekaké awaké dhéwé mung dadi koyo ngené. Ora dadi koyo sing dikarepaké, sing luwih "sukses" manèh.
Trus sing disalahké lingkungan lan malah iso mrèmbèt nyalahaké wong tuwo sing dianggep nggedèaké awaké dhéwé ora sesuai karo sing dikarepaké awaké dhéwé. Mbanding2ké karo wong tuwoné konco liyané.

iyo..

ngendikané beliau, nek awaké dhéwé isih sok nggresula ngono, artiné kita tidak akan pernah menjadi dewasa kalau selalu menyalahkan lingkungan...yang dianggap menyebabkan kita jadi seperti yang ini, tidak jadi seperti yang itu seperti ekspektasi kita.

jan2né awaké dhéwé arep dadi opo kan yo awaké dhéwé sing mutuské. Lan gelem ora ngadepi kabeh konsekuensiné.

iyo. Lan nasihat iku mancep cep..nang sirahku. Luwih mancep nasehat iku tinimbang mata kuliahé sing aku wis lali blas héhé....

héhéhé...yo wis aku arep nerusaké kerjo..

monggo. aku arep turu awan *mèlèt*

Thursday, September 8, 2005

Bintang Film Andhelan Jawi Wetan [lan Madura]

Para sanak kang minulya,

Lha ya iki panjenengané Cak Nor, priyagung bintang film asal Bangkalan. Kondhang arum asmané, wis misuwur ing sakambané donya.

Kamangka biyèn mung ngéwangi pakliké dodol saté. Bosen kebelèr sujèn panjenengané ngèngèr nyang tangga désa sing mbukak grèsèkan wesi karat ing Tanjung Perak.

Lha ing pelabuhan iku panjenengané Cak Nor digemblèng. Saben dina gelutan, saben dina kebarèt wesi grajèn sompalan kapal. Yèn mung kebelèr sujen sate wis ora krasa.

Once upon a time, eh sawijining dina, panjenengané katut kapal barang, klebu ing kontainer, nganti tekan Ngamrik. Amarga pinter gelut panjenengané diwedèni. Ana sutradara sing ngonangi, banjur Cak Nor dicoba dadi figuran film, tanpa micara amarga durung bisa basa Inggris.

Bareng wis pinter basa landa Ngamrik iu, panjenengané main film kanthi micara, kebagian rol utama. Supaya gagah, panjenengané ganti seratan asma: Chuck Norris.

*) Cerita ngawur iki oleh ilham saka GaringBasi

Wednesday, September 7, 2005

Gadung: Gak Athek Pulo, Opo Maneh Preman

Lek udan wis mulai arang, tandane ketigo wis kate teko. Wayahe mlebu mongso ketigo. Wit-wit godonge mulai akeh sing kuning trus coklat. Angin molai nggebes. Godong-godong wit-witan podo rontok keterak angin kenceng. Lek angin nggebes ngene, paling enak dulinan layangan. Lek gak duwe duwek gawe tuku layangan, yo nggawe dewe. Pring kari ngethok nang barongan, kertas golek siso-sisone tindesane blangko nang kantor ndeso trus lem iso nggawe soko pathi. Paling-paling bolahe ae sing kudu tuku nang toko.

Tapi gawe arek-arek cilik sing durung iso ngulukno layangan, biasane dulinan layangan godong gadung. Godong sing wis coklat sebab wis garing. Kari nggolek sing ombo tur bunder bentuk-e, trus dikek-i tali, dadi wes layangan. Cumak gak isok muluk, dadi paling di tarik ambek mlayu-mlayu. Kecuwali lek pas angine ngguwebes-bes, layangane iso muluk dukuuur sampe wuwungan omah. Arek-arek cilik pasti podo surak kabeh, mencolot-mencolot kesenengen.

Sakbenere gak cumak godonge thok sing ono gunane, uwine gadung yo iso di pangan. Di krepek opo di gawe urapan karo parutan kelopo enom. Gurih tur uweeenak nemen. Wis tau nyubo? Lek durung cubo-o tuku nang pasar ngelayani dewe. Lek nggawe krepek dewe, ojo sembarangan lek durung ngerti carane. Sebabe gadung ngandung racun alkaloid padet yoiku dioscorine jenenge sing iso marai kejang-kejang koyok brekden-an.

Gadung sing jeneng ilmiahe Dioscorea hispida Dennst mlebu jenis wit-witan sing ngerambat. Wit iki asale soko negorone Amitabh Bachan, Indiya kono. Embuh piye critane iso teko kampungku nang nJombang. Gadung biasane nggolek rambatan wit liyo. Lek ngerambat dukure iso sampek sepoloh meter. Gadung batange cilik bunder akeh ri ne, lincip-lincip. Warnane biru sodo abu-abu trus ono lugute, putih. Godonge, godong majemuk. Onok telung godong sing bentuk e koyok jantung. Trus kembange muncul nyempil nang kelek e godong. Rupane koyok nekeran cilik-cilik ono wulune.

Uwohe, yo uwine iku ono ning ngisor lemah, kependem. Kulite warnane coklat enom, trus ono oyote, mirip koyok rambutan (dudu wuluan kan Sam?). Tapi rambute arang-arang. Gede uwine, sak ndase bayek. Lek lemahe subur, gedene iso sak ebor. Lek diiris, daging uwine warnane putih, ono yo an sing kuning gading. Liwat uwine iki, gadung ditandur. Cokop lebokno bolongan trus ditutupi lemah. Lek iso jerone paling kurang telong poloh sentian. Nandure paling enak ndek cidek uwit. Dadi ora usah nggawe lanjaran maneh. Lek gak yo kudu nggawe lanjaran gawe rambatane. Pucuke pring sing paling manteb.

Zat kimia sing dikandung uwi gadung antarane: dioscorine mau, saponin, amilum, CaC204, antidotum, wesi, kalsium, gemok (lemak), uyah (garam) fosfat, protein, dan pitamin B siji. Lek jare mbah Propesor Hembing Wijayakusuma, uwine iso gawe jamune boyok en (rematik), kusta, nguyuh legi (kencing manis), nyeri pas mens, borok en, karo kapalan. Yok opo-yok opo cara nggawe karo ngeracik jamune, lek koen kepingin eruh, tuku o ae buku Tanaman Berkhasiat Obat sing ditulis mbah Propesor.

Sak mene sek yo rek! Joko sembung kesrimpet, bakal disambung lek sempet. Disambung cara nggawe krepek gadung.

Landa Amerika

Biyèn aku manggon ing sawijiné kutha cilik, kotamadia, sing mung nyakup 9 kelurahan lan sakecamatan. Ing kutha iku akèh wong Landa.

Lha tembung Landa kuwi ya manut karepé wong akèh: kabèh keturunan kaukasia diarani Landa. Kaya wong Jakarta ngarani wong kulit putih kuwi bulé, kamangka bulé kuwi albino, lha nanging tembung bulé sidané banjur dadi tembung nasional.

Sawijining dina, aku mulih saka sekolah minggu. Sakturuté dalan, ning ngarepku ana rombongan bocah-bocah sakumuran 8-12 taun lagi mlaku-mlaku. Lha karo bocah-bocah kampung, rombongan iku dibengoki, "Hoiiiiiiiiiiiiii... landa! Landa èlèkkkk!"

Bocah paling gadhé, sakngertiku adhine Curtis, banjur mandhek, mbalik, tangan kiwa mlangkrik, tangan tengen ngacung munggah karo nggegem, "Aku dhudhu londho! Aku Amerikaaaaaaaaa!"

Lha pancen kuwi rombongané bocah-bocah Amrik, dudu Holland, Ostrali utawa Jerman -- ing kuthaku uga ana wong-wong saka negara sing kasebut mau. Bocah-bocah bulé sing dudu albino kuwi, yèn seneng dolan lan srawung, biasané padha bisa basa Jawa. Yèn basa Indonesia mono bocah-bocah kuwi mesthi bisané.

Wong Jawa nyebut wong kulit putih kaya ngéné: Landa Amrik, Landa Jerman, lan Landa Swiss. Landa saka Nederland? Ya disebut Landa Nederland, Landa Holland, Landa Negara Landa, utawa Landa-Nda. Ana uga sing nyebut Landa didhong.

Monday, September 5, 2005

Gogon

"Jiaaangkrek!!!"
Kontan podo noleh kabeh nang asale suworo.
"Hancik!!! Congormu i lhoo, ojo asal mangap koyok juglang!"
"Urange podo mlayu cuk!!"

Sing diceluk cuk cumak mringis. Untune sing kuning koyok pacul jejer kethok mrongos. Irunge sing sak sadel becak e Cak Sarip, mekrok. Wong telu kabeh nyumpah-nyumpah gak pedhot-pedhot.

"Lha drijiku di cathek e... Wis ngunu urange ucul pisan!" Jare "Letnan" alesan. Ngarepno dimaklumi konco-koncone. Arek ireng iki diceluk "Letnan" sebab ndek plipise ono pelet sisone tho. Ngerti tho? Iku lo tondo lahir sing wis nemplek kaet bayek procot. Ditambah bapak e jengenge Denan. Dadi karo arek-arek diceluk "Letnan". Singkatan pelet denan.

Wis mari goro-goro diluk maeng, kabeh podo anteng maneh. Letnan separoh ndodok nggogoni leng-leng ndek ngisor oyot barongan. Parli, sing paling tuwo lan gede awake tapi sodo telat lek mikir, milih nggon sodok tengah. Sing akeh boto kuno karo watu-watune. Meski sodok telat lek mikir, tapi tangane gak tau telat lek nyekel urang. Jagoane gogon.

Sudar, sing paling wedi suwale kenek banyu, milih gogon ndek pinggir. Nggolek nggon sing cethek. Soale lek konangan mbok e dolen ndek kali, iso disabet sapu dhuk sikile. Dek e gogon gayane koyok wong rukuk lek sembahyang. Mangkane bolak-balik ndengkak-ndengkek, mullet. Wis gak keitung sambat. Sing gegere pedhot lah, cuklek lah, encok lah. Saking keselku, pas dek e mbungkuk rukuk ndiloki leng-leng ndek perengan wadas, bokonge tak senggol. Hasile, dek e kejlungub. Suwale teles, raine abang kabeh meh mbrebes mili. Mongkin dek e wis kebayang sapu dhuk e mbok e bakal melayang. Letnan karo Parli ngguyu kemekelen.

Aku dewe senengan ndek tengah-tengah. Banyune mek sak kemiren. Dadi iso gogon karo ndodok. Telapak kiwo mbukak ndandangi urang ben gak mlayu, lha tangan tengen alon-alon ngangkat watu. Biasane lek rejeki, iso ono siji loro urang mlungker singitan ndek ngisor watu iku. Mangkane gak salah ono priboso ngomong, ono urang ndek walike watu. Watune kudu diangkat terus digeser alon-alon. Cek urange gak kaget trus mlayu. Mari ngunu karo-karone tangan siap-siap nyekel urang. Hap! Kudu cepet, lek kalah kesit karo urang, yo alamat mlongo gak oleh opo-opo.

Kadang-kadang lek wis yakin lek neng walike boto ono urange, tangan langsung nyekel urang. Koyok pak pulisi ngepung penjahat ndek acara Sergap. Botone gak perlu disingkirno. Cuman yo iku, motomu kudu awas, cek iso ngerti tondo-tondo ne ono urang ndek ngisor boto. Biasane mek kethok ujunge sungute thok, sing gedene sak bolah njahit.

Wis ono sak jam, aku karo arek-arek gogon. Unine mbanyu nggrojog wis krungu banter, tempuran ancen wis cidek, nang arep. Ketengtengan barongan pring ori. Aku ngadeg mulet, sikilku wis meh gringgingen. Tanganku ngecek urang ndek kresek sing tak slempitno nang sabuk suwal. Drijiku ngitung, siji, loro... limo, pitu,... sepoloh. Wah lumayan sepoloh. Sing siji lek gak salah pas ngendog. Engkok dipanggang enak iki.

Urung mari aku ngelamun. "Dampuuuut!!!" Terus ono sing mlayu nang arahku. Kejebar kejebur unine persis koyok gajah playon ndek banyu. Aku kilangan keseimbangan, kesenggol awak e seng sak gede butho. Aku tibo lungguh, katokku teles kebes. Sudar kejlungub maneh. Ndase nyungsep nang banyu. Cumak Letnan sing slamet soko goro-goro iki.

Saiki giliran Sudar misuh-misuh. Ndilok bolone sengsoro, Letnan ngguyu kemekelen. Sudar karo aku nyumpah-nyumpahi Parli. Sampek elek, entek ngamek kurang nggolek. Ambek tampang melas ndek e njelasno. "Aku bungah poll, ono urang guuede berewokan lumut wis kepojok nang leng. Pas tanganku cek nyekel, lho kok onok njemek-njemek. Pas tak tontok, kok kuning-kuning? tibak e taek. Langsung aku njumbul, misuh-misuh mlayu nang arahmu!" Parli ndudingno tangane sing mambu septikteng nang raiku. Koyok pendekar silat, tangane cepet-cepet tak sengkrehno.

"Urangku ocol kabeh!!!" Bengok Sudar laporan karo melas. Replek tangan tengenku ngecek pinggang. Lha plastik ku yo ra ono. Motoku jelalatan nggoleki bek e sik ngambang. Kresek ireng iku wis kampul-kampul balapan karo kresek abang nang grujugan. Sak dilut wis ilang gak ketok kegowo playune banyu.

Ambek cengengas-cengenges Letnan, sing ngeroso paling bejo, tangane nggrayahi oyot barongan. "Jiangkreeeek!!! Urangku ilang pisan!!! Maeng kresek abange tak centhelno oyot ndek kene e!" jarene karo mringis.
"Kresek abang! Urangmu kok adahi kresek abang???!!!"
"Berarti saiki sik balapan karo urangku, kanyut nang kali!!!"
Letnan kontan shock. Mlongo! Saiki untune persis pacul dicenthelno njejer nang gedeg!

Nasib... nasib!!

Rambut lan Wulu

Para sanak, nyuwun sèwu yèn iki, manèh-manèh, rada saru. Karepku ngono ora arep ngejak rembuk saru, aku mung arep ngudhar rasa bab basa Jawa. Lha sing saiki ngenani bab rambut lan wuluné manungsa, dudu sato kéwan. Lha apa to bedané rambut lan wulu? Bu Dokter Siberia luwih pirsa bab iki. :)

Lha saka ngendi gagasan nulis iki? Ana sawijining nom-noman kang nitip warta ing blogku. Promosi, ngono. Jebul isiné blog saru, lan bocah iku sajak-sajaké waé rada fetish utawa mbrahala wuyung ing rambut lan wuluné wanita.

Banjur apa sing arep tak udhar? Iki lho. Sakngertiku tembung Jawa bab rambut utawa wuluné manungsa iku jangkep, malah luwih pepak tinimbang basa Indonesia.

Coba to, digatèkaké. Alis ing basa Jawa, ing basa Indonesia uga alis. Jénggot uga tetep jenggot. Lha bréngos kuwi kumis. Yèn godhèg kuwi cambang. Lha yèn idep, ing basa Indonesia dadi bulu mata. Simbar, ing basa Indonesia dadi bulu dada. Aku ora ngerti banjur sing ing basa Indonesia bulu kaki kuwi basa Jawané apa ya mung wulu sikil?

Miturut guru basa Jawaku biyèn, nalika aku SMP, saben rambut lan wulu ing panggonan awak manungsa kuwi nduwèni jeneng dhéwé-dhéwé. Pak Guru, asmané Pak Masno, priyayi Sala, maringi conto "gumblis". Bocah sakelas bingung, apa kuwi. Jebul, nyuwun sèwu waé ya, gumblis iku wulu utawa rambut ing njaban dalan bebucal [anus]. Bocah-bocah cekikikan.

Miturut kancaku, wong Klaten, wulu ing jempol sikil sing yèn dicabut banjur bisa njalari abuh iku kaaran wulu cumbu. Lho, kok endah temen jenengé ya... :)

Yèn rambut utawa wulu ing genital iku kaaran "j......", basa Indonesiané uga mengkono ning ora sopan yèn kocap, mulané yèn kepeksa nyebut cukup rambut/bulu kemaluan. Banjur apa arané rambut utawa wulu kèlèk ing basa Jawa? Lha rambut utawa wulu ing bolongan irung iku apa jenengé? Aku durung ngerti apa basa Indonesiané uyeng-uyeng utawa unyeng-unyeng. Wong Jakarta ngarani user utawa user-user. Lha yèn wulu kalong, apa basa Indonesiane?

Mengkono layang semprulku dina iki. Nyuwun sèwu, aku iki kadangkala pancèn rada kurang gawéan, bab sepélé waé tak pikir. Ning bar iki aku wis akèh gawéan, rapat lan corat-corèt. :D

Donyane Soyo Kebak

Sakjane warta iki iso wae wis suwe kedadean, ananging aku lagi nemoni esuk mau, udakara sak jam kepungkur. Saka ngomah, aku nuju selokan mataram sak perlu njupuk fotokopian. Aku kaget, dalan kaliurang macet. Kebak kendaraan.
Dalan macet kapetung saka Kenthungan tekan prapatan polsek depok (UGM). Sak suwene aku urip nang Yogya, ya lagi iki nemoni kedadean kaya ngene. Ndhisik pancen nate kedadean sing padha, ananging wektu iku amergo ono sripahe priyayi agung. Esuk iki, ora ono priyayi agung sing tilar donya, priyayi sing diarep-arep ndang dipundhut yo malah isih seger (yo mung jarene sok kumat loro tekanan darah tinggi-ne) :p

Mbalik nang crito dalan iku mau, mobil-mobil ora iso maju, eh.. mungkin luwih pas nek nganggo ukara suwi banget olehe maju. Aku sing nganggo motor dadi keroso bejo (lho.. kok koyo tombol nang google). Iso nlisip nang selane mobil, njur plencing mlebu dalan tikus. Lega rasane. Aku njur mbayangne, opo koyo ngene yo urip nang Jakarta saben dinane? hehe.. gandeng aku kie wong ndeso, dadi yo mung iso mbayangne.
Lha, terus iki masalahe opo? Kok ndadak di tulis?
Lha iku masalahe, aku yo bingung.. hehe. Sing jelas sing sak klebat lewat nang pikiranku, aku langsung nyalahne sing dho nduwe mobil. Aku dhewe ndhisik tau pingin nduwe (sak iki yo isih pingin nding :p) mobil. Ning coba, nek koyo iki kahanane opo to penake? Gek aku nyawang seko deretan mobil iku, mung ono siji loro sing bener-bener kebak isine, liyane mung di isi wong siji utawa wong loro.
Dalane dadi kebak. Byuh.. mbuhlah.. aku bingung hehe... para sedulur iso urun rembug? opo malah misuhi pikiranku, aku siap nampa hehe..

sugeng enjang...

*lantip nyruput wedang teh kemepyar*

Saturday, September 3, 2005

Honocoroko Podho Joyo(wo) né :)

Masiyo podho jowoné lan biasa ngomong nganggo boso jowo, terkadang isih ono salah tompo, amargo ono ukoro sing artiné rodo sejé. Biasané kedadéyan nèk asal daerahé sejé. Koyoto wong jatim lan jateng utowo wong jowo daérah pesisiran lan wong nggunung.

Jaman kuliyah mbiyèn ngontrak omah cah pitu, jowo kabèh, nanging asal daerahé sejé-sejé. Ono dialog sing aku isih rodo kèlingan:

"Nèk wis mari, énggal mréné yo.."
"Mari? Lha aku iki ora lara jé.."

Durung suwi iki, sesasi-an kepungkur nèk ora salah, aku mèsem-mèsem dhéwé nemoni kedadéyan salah tompo ngené nang shoutbox, antara Dèn Bagus Nopal karo Jeng Isna. Nopal iku asli soko Malang lan Isna iku putri Solo sing rodo suwi prèi soko dunia maya amargo lara.
Kiro-kiro ngèné ukarané.

"Pal, aku wis mari kok.."
"Mari ngopo?..." *bingung*

Héhéhé...

Wong jowo tengah ngarani sembuh dari sakit iku mari. Nanging mari-né wong jatim sing tak tangkep artiné rampung, bar.

Wektu semono iku, karo koncoku sing cah jatim yo tak takokaké:

"lha trus nèk ngarani sembuh dari sakit opo? "
"waras.."
"wééh...waras iku sak ngertiku terkadang artiné dadi lawan katané èdan..."

Pancèn waras iku artiné slamet, séhat. Nanging nang ndésoku, sak élingku aku arang nemoni tembung iki digawè pitakonan kanggo wong sing bar lara. Embuh nèk nang daerah jawa tengah liyané.

Friday, September 2, 2005

Si Tholé lan Si Bawuk

"Lé" iku celukan kang lumrah kanggo bocah lanang. Mulané aku ngundang Imponk NoTrash kuwi "lé". Biyungku kadangkala uga nimbali aku "lé". Ning bareng tak eling-eling, yen ora salah tembung sing asalé saka "tholé" iku nduweni riwayat kang kurang sopan.

Lha yèn miturut para sepuh lan uga guru basa Jawaku ing SMP biyèn, "tholé" iku saka tembung, nyuwun sèwu ya, ngaturi duka, "kont----é" sing ateges barangé wong lanang. Lha yen "wuk" utawa 'bawuk" iku sejatine saka tembung "g-w-k" sing ateges barangé wong wadon.

Aku durung yakin apa panemu iku mau bener utawa salah. Lha ning saumpamané bener, kok ya anèh. Celukan kok dijupuk saka tembung saru. Lha kuwi pada wae yen nganggo tembung modern utawa ilmiah nyeluk cah lanang "pen" utawa "nis", lan nyeluk cah wadon "vag" utawa "na" [utawa "gin"].

Kepriyé miturut para sanak? Nyuwun sèwu yen posting iki kurang prayoga.

Thursday, September 1, 2005

Wong Jawa: Pancèn Bangsa Tani [?]

Sajaké waé wong Jawa iku sejatiné pancèn tani, dudu wong segara. Aku wis naté nulis bab iki ing Lesehan, bloge Lantip Trengginas. Intiné, aku ora meruhi tetembungan apa waé ing Basa Jawa sing bisa madhahi jagat segara.

"Biyèn yèn lunga nyang Makassar kuwi numpak prau," mengkono ngendikané sawijining priyayi sepuh. Kamangka sing dikarepaké kuwi kapal Pelni. Kapal lan prau, lha ya béda to?

Semono uga salah kaprah ing pangocapan: laut, teluk, selat, segara, samodra. Kok kaya-kayané dianggap padha. Banjur apa basa Jawané semenanjung, muara, gosong[an], delta [iki saka basa Landa], dermaga, lan pantai?

Lha nyangkut bab kapal, apa basa jawané buritan, lambung, lunas, palka?

Banjur apa basa Jawané bajak laut, lanun, lan perompak? Mengko dhisik ya, aja bingung. Bajak laut iku ana loro: sing sepisan ngerampok ana ing tengah laut, lan sing kapindho ngrampok ing darat banjur lunga menyang tengah laut.

Para sadulur saka pasisir mesthiné bisa mènèhi suluh marang aku lan para kanca. Apa maning wong seka Tegal Kota Bahari, giyèh masa ora bisa nuturaké, kepribèn kiyé la...?

Sadulur sekang Purwokerta siji kiyé [yèn durung pindah] bisa mènèhi suluh apa ora ya?

Tuesday, August 30, 2005

Krowak: Jawa Tanggung

Ya, pancèn, aku wong Jawa tanggung. Lair lan gedhé ing Jawa Tengah lan Yoja [Ngayogyakarta] ning aku ora bisa basa Jawa kanthi jangkep. Anèèhé aku isih sok mikir lan nata ukara nganggo mother tongue.

Wingi aku arep nulis bab gambar perlambangé komputer cap Apple sing awujud uwoh apel krowak. Aku ora ngerti apa basa Indonesiané "krowak". Takon kanca uga padha ora ngerti. Sidané aku ya nulis "krowak, luka menganga bekas gigitan."

Lha saben dinané, amarga ketemu wong Jawa ing panggawéyan, ya aku isih nganggo basa Jawa ora kétang sathithik. Ning waé sok risi yèn ana wong liya sing dudu Jawa, kok kaya-kayané ora ngormati leliyan lan katon arep misah utawa ndhéwé. Eksklusif, mengkono tembungé wong jaman saiki. :)

"Kok ngomong Jawa mulu sih? Kayak Ketoprak Humor ama Srimulat aja," mengkono pangucapané sawijining wong kang risi. Aku ora lara ati. Yèn aku dadi dhèwèké sajaké waé aku uga mengkono.

Lha ning ya dhasar wong ndésa, lha mbok wis suwé ana ing Jakarta aku arang banget nganggo "lu" lan "gue". Aku isih nganggo "saya" utawa "aku" lan "kamu" utawa "Anda". Cara pangocapanku isih medhok banget Jawané. Aku ora isin, ning ya ora bangga.

Sri Minggat

Minggat (Sri)

Sri, kapan kowe bali
Kowe lungo ora pamit aku
Jarene ning pasar, pamit tuku trasi
Nganti saiki kowe durung bali

Sri, opo kowe lali
Janjine sehidup semati
Aku ora nyono kowe arep lungo
Loro atiku, atiku loro

Ndang balio Sri
Ndang balio...
Aku loro mikir kowe ono ning endi

Ndang balio Sri
Ndang balio...
Tego temen kowe minggat ninggalne aku

Yen pancene Sri
Kowe eling aku
Ndang balio
Aku kangen setengah mati

Sri, kapan kowe bali
Kowe lungo ora pamit aku
Jarene ning pasar, pamit tuku trasi
Nganti saiki kowe durung bali

***

Lagu iki jarene lagi ngetop tenan ning tanah jowo. Ning radio2 sing duwe acara lagu2 campursari, lagu iki sempet dadi "top request" nganti cukup suwe. Embuh saiki isih ngetop opo ora. Lagi tak angkat saiki mergo tas wae nemu lagune sing utuh.

Pertama krungu lagu iki soko kancaku sing seneng karo lagu2 campursari. Dirungok2ke kok ngenes tenan syair-e.. jan mesakke tenan iku bojone Sri ditinggal minggat ngono ae nganti mewek2 nyanyi lagu iki :D Biasane sing nangis2 kan sing wadon, lha ning lagu iki sing mewek malah sing lanang :P Tapi pancen musike enak kok...

Lagu iki saking ngetope wis digawe versi rong bahasa, separo jowo separo indonesia, "Sri Kapan Kau Kembali". Terus ugo wis dijawab karo mbak Sri, alias wis ono lagu jawabane. Embuh aku lali judule. Ning lagu iku ono jenenge sing lanang, tapi aku yo lali :D

Kancaku iku tau keprucut ora sadar. Pas lagi ono tamu ibu2 sing rodo suwe ora mulih2, dheweke ora sadar nyanyi lagu iki banter2. "Ndang balioooo.. Sriiii... ndang balioooo".... ibu2 iku moro2 ae pamitan...

Saturday, August 13, 2005

Numpak Sepur Bandung - Suroboyo

Nek lelungoan, aku luwih seneng numpak sepur tinimbang bis. Lagek numpak bis, yen kutho tujuwan ora klewatan sepur. Sing paling kerep yo numpak sepur jurusan Bandung - Yogya bolak-balik, seko kelas ekonomi tekan kelas eksekutif wis tau tak jajal.

Sepur Lodaya jurusan Bandung - Solo Balapan iku sing paling kerep tak tunuti yen aku mulih. Mergone soko Bandung isih isuk jam 8, lan tekan Stasiun Tugu Yogya nek ora telat, isih sore jam 4-an. Dadi isih iso klinong-klinong nang malioboro ndisik hehe..

Sepur Lodaya iki maune jenenge Pajajaran nek mangkat soko Bandung. Nanging nek mbalik maneh, mangkat soko Solo jenenge diganti dadi Senja Mataram (jam 20.00). Padahal sepure yo podho persis. Embuh alasane opo, mbok menowo kanggo ngerem-erem penggalihe wong jowo lan wong sundo, yen podho-podho melu nduweni sepur sing ngliwati daerahe:)

Sakliyane Lodaya, sing ngliwati Yogya, ono Argo Wilis, Turangga lan Mutiara Selatan, jurusan Bandung - Suroboyo (Gubeng). Mutiara Selatan karo Turangga sing durung tau tak coba, amarga tekan Yogya tengah wengi.

Rumongsoku ono Sepur Ekspress Siang jurusan Bandung - Suroboyo, sing mangkat soko Bandung lebar subuh. Opo saiki sing diganti dadi Pasundan?. Nek iyo, terus yen mangkat soko Suroboyo jenenge dadi opo yo..

Jenenge pancen Ekspress Siang, tapi iki sepur sing mlakune paling rendet...alon alon koyo keong. Saben stasiun mesti mandheg. Ditambah ngalahan sisan, nek ono sepur liyane sing liwat, sepur iki sumingkir ndisik. Dadiyo paling cepet nek ora telat yo jam 20.00, lagek tekan Suroboyo. 14 jam.
Bandingke karo sepur-sepur liyane, Argo Wilis (9.5 jam), Turangga (11 jam) lan Mutiara Selatan (12 jam).

Ekpress Siang pancene sepur kelas ekonomi. Dadi nek numpak sepur iki, kudu siap lahir batin. Nek kondisi awak lagi ora sehat, ora lagi diburu wektu lan kagungan dhuwit luwih, yo mending numpak sing liyane. Sing jelas bakal kepanasan sak dalan dalan amargo kipas angine kerep macet. Masiyo ora macet, tapi ora bakal sanggup nggawe adem gerbong sing isine penumpang kerep ngluwihi kuota. Nek isih nang daerah jawa barat, amargo isih isuk yo durung patiyo panas, tapiii...nek sepur wis mlebu daerah jawa tengah pas wayah awan...gobyosss adus kringet. Lan ojo takon koyo ngopo peturasane (toilet).

Masiyo ngono, tetep ono hal sing menarik wektu numpak sepur iki. Mangkat soko Bandung isih isuk uthuk-uthuk, jelas yo durung sarapan. Tapi ora usah kuatir, amargo akeh bakul panganan sing sliwar-sliwir munggah medhun sepur, nawakake dagangan. Saben mandheg nang stasiun, mesti ono bakul nawakake panganan khas daerah kono. Mung aku wis tau kaget, ono wong dodolan buah nangka gedhe, dipanggul lan digowo mlebu nang gerbong sing kebek wong lan wis umpel-umpelan.

Dadi tekan Suroboyo ora bakal keluwen, panganan opo wae ono, malah sisan iso tuku oleh-oleh. Palingan yo mung kepanasan...tapi iso dianggep lebar sauna hehe..

Sing paling menarik yo perubahan boso. wayah isuk isih ngrungoake wong ngomong nganggo boso sundo, awan sithik wis malih boso jowo khas Banyumasan. Rodo sore pas sepur mlebu Yogya - Solo, bosone malih dadi alus miyayeni. Sakwise Solo, mlebu Madiun bosone wis malih maneh. Tekan Suroboyo...bosone wis bedo maneh.

Contone sing paling cetho yo panganan sing jenenge keripik. Nang daerah jabar, bakul nawakake kripik: " kripik na neng.." (kripik diucapke nganggo i kabeh)

tekan jateng, malih dadi : " kripeeek e..mbak" (i sing mburi dadi e taling )

lha tekan jatim dadi : " kreepeeek"

Friday, July 29, 2005

Osob Kiwalan

Nek ning jogja ono boso dagadu sing dadi boso slang-e cah2 enom, ning Malang ugo ono boso slang sing sering digawe ning omongan pergaulan arek enom Malang. Osob Kiwalan, alias Boso Walikan.

Tugu Malang

Boso iki nurut tulisan2 sing sempet tak telusuri wis ono sejak jaman perang karo Londo. Ora jelas jaman Londo sing endi, tapi kemungkinan ning jaman perang gerilya sak wise kemerdekaan. Boso iki dienggo karo arek2 malang sing dadi pejuang kanggo boso sandi ben ora gampang dimengerti karo wong liyo, terutama wong Londo lan antek2e. Dadi coro walikan iki wis lumayan suwe ono ning daerah Malang. Sampe saiki juga boso iki isik tetep akeh sing nggawe.

Boso walikan-e Kera Ngalam iki ora pati susah aturane. Wis jelas banget soko istilahe. Kanggo ngerti artine kata2 boso walikan iki yo cukup diwalik maneh, hurup per hurup soko mburi mengarep. Ngono ae kuncine. Nek ono konsonan koyo "ng" utowo "ny", konsonan iki tetep dadi "ng" karo "ny" ning proses pewalikan.

kera = arek;
("ke" diucapno koyo "kerekan", dudu "kera" sing dulure monyet :P)
ngalam = malang;

Tapi nggak berarti nek arep ngomong boso walikan iki kudu tiap kata terus diwalik kabeh. Kata2 sing nganggo walikan iki muk kata2 tertentu ae sing wis lazim diwalik, sing wis dikenal karo wong akeh ning Malang. Kata2 liyane sing nggak lazim diwalik yo ora usah dipekso diwalik. Karepe pengen diaku dadi arek Malang sing kedaden malah dadi wong planet :P Nek arep coba2 ngusulno kata walikan anyar yo iso ae, tapi yo ora gampang ben iso terkenal lan ditrimo karo kabeh pengguna walikan.

Sing rodo aneh soko kata2 sing wis dadi kosakata baku-ne boso walikan iki, sebagian iku dijupuk soko boso Indonesia sing diwalik. Dadi dudu soko kata2 boso jowo. Embuh piye critane. Kata2 iku ning bentuk boso Indonesiane yo jane ora diserap ning boso jowo biasa ning Malang. Dadi pancen rupane sengojo sing diwalik iku boso Indonesiane. Mungkin mergo awale boso iki kanggo boso sandi, dadi dijupuk kata2 sing rodo ora lumrah.

Koyo to contone:

ayas = saya; umak = kamu; nakam = makan;
rudit = tidur; ngalup = pulang; kadit = tidak;
nawak = kawan; tenyom = monyet;

Kata2 iku wis baku banget dadi boso walikan. Dadi nek arep ngarani "aku", ora umum nek nggawe "uka". Istilah "neok", "aro", "urut", "oncok" ora dikenal ning boso walikan malang. Kecuali beberapa ono sing duwe rong versi. Koyo "ngalup" iku ono versi jowone sing juga lumrah digawe, yoiku "helom" soko "moleh" (mulih). Kadang juga ono sing nggawe "nangam" soko "mangan", tapi isih luwih umum "nakam".

Ning ngisor iki conto2 boso walikan liyane sing umum digawe:

ongko:
utas = satu; omil = limo; holopes = sepuluh;
tekes = seket; sutas = satus;

panganan:
lecep = pecel; oskab = bakso; oges = sego;

kutho/daerah:
Ngalam, Ayabarus, Arudam;
(jeneng kuto liyane ora lumrah diwalik)

liyane:
ojob = bojo; nganal = lanang; kodew = wedok;
libom = mobil; utapes = sepatu; halokes = sekolah;
orip = piro; ibar = rabi;
uklam = mlaku; oyi = iyo; nayamul = lumayan;
tahes = sehat; kubam = mabuk; ketam = matek;
ngayambes = sembayang;
sinam = manis (kanggo ngarani arek wedok ayu);

frase (opo to jowone?) sing wis umum:
kadit itreng = nggak ngerti;
kadit niam = nggak main (istilah kanggo wong sing kerjone nggak becus)
kanyab tulum = kakehan omong;
nawak ewed = konco dhewe;

Iku ae kata2 ning boso walikan sing aku isih iling. Ono maneh sih beberapa kata maneh sing cukup populer, cuman iku kata2 pisuhan lan kata2 jorok sing ora sak pantese ditulis ning kene :)

Tapi ora kabeh boso slang Malang-an iku walikan. Beberapa kata ono sing ora nganggo pakem walikan. Embuh kedadeane piye, moro2 yo wis ngetop ae dadi boso prokem. Koyo to "ojir" kanggo "duit", "ebes" kanggo "bapak", utowo "koyes" kanggo "ngapusi".

Lha yo ngono iku boso pergaulan arek enom ning Malang sing iso diarani cukup unik, soale ono pakeme. Pancen liyo panggonan yo liyo maceme, masiyo podho2 jowone. Boso walikan iki juga jare iso dadi senjata ampuh nek pengen aman utowo pengen digampangno pas ketemu karo preman2 asal Malang sing ono ning Jakarta.
Jarene.... aku dhewe durung tau mraktekno :D

Thursday, July 21, 2005

Mbulan

Aku lagi pandeng-pandengan karo komputer, naliko hape-ku muni.

"eh mbak, itu yang diatas gedung lab di langit sebelah selatan apa ya? warnanya merah. planet bukan ya? "

Swarane konco lab-ku sing tas wae metu soko lab, arep mulih. Lagi ono nang ndalan.

"planet???..." aku bingung....

Aku age-age mbukak jendelo...nggoleki arah sing di maksud koncoku. Ingak-inguk ..nang langit.. mak tratab...atiku entek.

Nang langit sebelah wetan rodo ngidul ono bunderan gedhe werno abang mbranang lagek muntub-muntub arep njedul soko perengan perbukitan.

mbulan gedhe...bulan purnama...mangetsu (=bhs jpn)

Atiku pancen langsung trataban, wedi, nek weruh mbulan gedhe ngono. Naliko cilik mbiyen, nek weruh mbulan gedhe aku biasane mlayu sipat kuping hehe.... wedi nek mbulane bakal medhuk, bakal ngoyak...hihi.

Sing tak wedheni yo bulan purnama sing lagek arep njedul kuwi, karo nek wayah subuh. Gedhe banget, abang wernane. Dadi nek pas wayah ngono, aku lagi nang njobo omah amargo ono perlu, biasane mlaku karo krudungan sarung.

Tapi sakwise mbulan wis munggah nang langit nduwur ora opo-opo....eh karo nek weruh mbulan mantul soko banyu..aku yo wedi. Misale bar udan, banyu akeh sing ngecembong...pas padhang mbulan...walah...ora wani metu ngomah. Rumangsaku mbulanne dadi tambah akeh.

Tak pikir roso wedi bakal ilang sakwise aku wis iso nalar, tapi ternyata ora. Isih ono. Masiyo, jaman saiki cahyane mbulan iku wis kalah karo gemerlap lampu-lampu, tapi nek wayah subuh pas sepi...aku tetep duwe roso wedi.

Aku dhewe yo ora iso njlentrehake, mendefinisikan, roso wedi iki. Sing tak roso yo, lha wong nang langit sing peteng, ireng, ndedhet ngono kok ono sing moncer dhewe. Pokoke wedi:). Konco-koncoku sing podho tak critani, awale yo podho ngroso aneh...ora percoyo. Lha wong mbulan apik ngono kok di wedeni :).

Aku mung ora iso mbayangke nek urip nang planet Jupiter, sing jarene nduwe mbulan (satelit) 8 cacahe. Aku mungkin bakalan semaput keweden nek wayah bulan purnama :D

Thursday, July 7, 2005

"Gugel" Boso Jowo

Wis tau ngerti kan, nek search engine paling ngetop Google iso dirubah bosone. Pilihan boso sing ono jumlahe nganti 105 macem! Mulai soko boso2 internasional koyo Prancis, Jerman, Arab, Cino, nganti boso aneh ra jelas koyo boso Hacker, Bork bork bork!, lan Klingon (Hah! boso iki ono penggunane ta? bongso Klingon iku ono tenan ta? bongso sing bathuke njlekithut-njlekithut iku?!). Boso Indonesia jelas mlebu, penggunane ono luwih 200 juta ngono yo mesti kudu ono to.

Sing nggawe aku kaget pas pertama kali aku ngerti ono fasilitas iki, ono pilihan kanggo boso jowo!! iyo, google nganggo boso jowo nyel ngono kuwi. Wis tau ngerti kan? Nek durung ngerti (sakno tenan sampeyan :P), iso dibuka ning kene utowo ning kene.

Begitu pilihan boso jowo iku tak pilih, metu situs Google nganggo boso jowo. Aku ngguya-ngguyu dhewe moco kalimat2 boso jowone Google. Hihihi... lucu ngono loh (maksude "gitu loh" :D ). Semono taun mbuka2 website soko ngendi2, baru iku nemu sing nganggo boso jowo. Dadine yo kroso aneh. Mungkin podho koyok ngono sing dirasakno poro blogger sing pertama kali nemu blog iki, ora lumrah, aneh lan lucu, masiyo to sedina-dina ne nggawe boso jowo. Masalahe kan wis kadung biasa moco website iku yo nganggo boso inggris, istilah2e iku wis paten ngono loh.

Coba to:
"Google Search" dadi "Google Nggoleki"

"Groups" dadi "Paguyuban"
"webpage" dadi "webkaca"
"I'm feeling lucky" dadi "Kula krasa bejo"

huehehehehe... ora lumrah tenan

sing paling lucu, ning pilihan boso ono boso aneh sing ning versi Inggrise ditulis "Bork,bork,bork!"... embuh iku boso endi. Ning versi boso jowone, pilihan boso iku ditulis "Mbuh,mbuh,mbuh!" ... whuahahahaha!!!

Ora Konsisten

Tapi nek tak woco2, koyoke pilihan ukara sing digawe kurang konsisten. Koyo to, ning banner-e kuwi ditulis "Google basa jawi alus", padahal sing digawe iku boso ngoko. Sing nganggo boso kromo cuma "kulo" ning "Kulo kroso bejo", iku juga boso madyo dudu boso alus. Lan sing paling ancur tata-basane iku kalimat iki "Nyetel pilihan ora saget mlaku yen cookies nang browsermu sampun diilangi"... kaco tenan :P

Terus maneh sebagian besar ditulis nganggo dialek jawa-tengahan, sing nganggo akhiran "-ake", koyo "nemukake", "mbalekake", "didhasarake". Tapi ono nylempit siji boso jawa-timuran, sing nganggo akhiran "-no", yoiku "Ndadekno Google kaca utama Homepage". Mestine kan "ndadekake", nek arep konsisten jawa-tengahan.

Carane nulis huruf "a" sing diwoco "o" uga nggak konsisten. "Soko" ditulis "saka" nganggo "a", tapi "opo", "kroso" ditulis nganggo "o". Liyane malah mencla-mencle, "boso" karo "koco" kadang ditulis nganggo "o" kadang karo "a". Sing lucu ono "cara-cara" sing ditulis dadi "coro-coro".. hahaha!! :D

Ono maneh ukara2 sing digawe ning kono iku sing aku ora tau ngerti. Koyo "recommended" iku dadi "didawukake", terus "interface" iku dadi "gatokane". Embuh aku durung tau krungu kata-kata iku. Ono sing ngerti?

Ngembangne Boso Jowo

Masiyo ono kurang2e koyo ngono, tapi anane boso jowo dadi pilihan ning interface Google iku jelas kehormatan sing mbebungahake. Mungkin pancen ora ono sing butuh banget karo interface boso jowo iki, soale mayoritas pengguna boso jowo sing melek internet iku kan minimal ngerti boso indonesia, utowo sing ning suriname kono yo ngerti boso londo. Paling enggak iki dadi pengakon nek boso jowo iku iso diusahakake dadi sejajar karo boso liyane. Durung sejajar seh, tapi iso diusahakake :)

Boso jowo dadi boso ilmiah utowo dadi boso teknologi mungkin isih kroso aneh. Secara boso jowo iku saiki iki luwih lumrah digawe boso percakapan tinimbang boso tulisan. Nek dienggo kanggo boso tulisan juga mung terbatas ning tulisan sing mbahas soal sastra lan budaya jowo.

Mungkin nggak yo, boso jowo dikembangne dadi boso ilmiah utowo boso teknologi?
Tapi perlu nggak sih?

Monday, July 4, 2005

Jape mete

Koyo boso-boso neng masyarakat liyo, boso jowo khususe tlatah yogya ugo kenal karo boso sing disebut boso gaul utowo boso slank.

Carane ukoro-ukoro kuwi diwalik hurufe.

ha na ca ra ka
da ta sa wa la
pa da ja ya nya
ma ga ba ta nga

urutane diwalik dadi :

pa da ja ya nya
ma ga ba ta nga
ha na ca ra ka
da ta sa wa la

misale ireng = piyel
mas =dab

Salah siji ukoro sing populer nganti njobo tlatah yogya yokuwi "dagadu" sing artine matamu, tenane iku ukoro umpatan sing kasar. Populer amargo dienggo merek dagang kenang-kenangan (souvenir) terkenal khas yogya sing produk-e koyo kaos oblong, gantungan kunci, mug, pembatas buku lan pernak pernik liyane.

Biasane wong-wong enom nek dho ngomongan nganggo istilah-istilah kuwi, ben ketok gaul neng yogya. Dadi nek ono cah enom dho kumpul2, terus ono sing arep gelutan, biasane dibengoki ro konco liyane, "dab, jape mete", sing maksud-e : "mas, cahe dhewe ( koncone dhewe)", dadi ojo dho kerengan.

foto : dagadu.co.id

Sunday, June 26, 2005

Kluwung

Kluwung iku miturut basane ndesoku. Nek basa Indonesiane jarene pelangi, nek pengen rada nyastra sithik bianglala:D Wong londo nyebut rainbow. Miturut londo jepang: niji.

Jarene embuh sopo, sing sering tak temoni nang buku, cerkak, tulisan utowo artikel, nang salah sijine ujung kluwung iku ono harta karune...opo iyo?..hehe

Wis suwi aku ora weruh kluwung, masiyo saiki lagi mangsa rendeng. Aku wis tau weruh kluwung gedhe banget, amargo persis nang ngarep jendelo kamarku. Salah siji ujunge tibo nang gedung perkantoran ora adoh soko apartemenku. Lumayan suwe, sayang wektu semono durung duwe kamera digital. Dadi yo mung di pandengi thok...di simpen wae nang memori otak.

Photo kluwung iki, aku nemoni ora sengojo pas lagi klinong-klinong nang pinggir laut Kinko Bay, Kagoshima. Aku lali kapan, ketoke wis setahun kepungkur.

Nek weruh kluwung ngono, aku kelingan tembange Carpenters sing judule The Rainbow Connection.

Why are there so many songs about rainbows?
and what's on the other side
.......

Friday, June 17, 2005

Obor

Obor? Haree genee...ngomongke obor? Kok koyo mbalik nang jaman batu maneh. Ojo-ojo malah ono sing during tau weruh obor, terutama para priyagung kutho metropolitan:D.

Jaman mbiyen nang kuthoku, sakdurunge listrik gumebyar koyo saiki, mung dalan gedhe sing dipadhangi listrik. Dalan-dalan liyane, opomeneh dalan deso, petheng ndedhet. Wektu semono, durung kabeh omah wis iso pasang listrik. Mulane padhange mbulan jaman semono luwih kroso tinimbang saiki.

Nang ngomahku pancen ora nduwe obor. Sing nduwe iku simbah putriku sing daleme jejeran, mung dipisahke latar mburi. Saben isuk, wayah subuh, malah sak durunge subuh, mbah putri wis wungu. Ubet nang kamar mandi (boso jowe opo si? lali aku). Jam sakmono aku biasane yo wis tangi, ngrusuhi ibuku sing ubet nang pawon.

Tinimbang didhawuhi turu meneh, aku luwih seneng ndherek mbah putri tindak nang langgar (mushola). Biasane ono koncone simbah sing daleme cedhak omah, ngampiri amrih tindak bareng-bareng. Koncone simbah iku yo duwe obor. Dadi simbah-simbah iku podho ngasto obor, aku mlaku timik2 nang ngarepe.

Sakjane jarak omah lan langgar iku ora adoh, paling2 satus-rongatus meteran, tapi kudu ngliwati kebon pisang sing rungkut lan peteng. Dadi ono obor yo migunani. Sing tak senengi, nek pas mlaku ngono iku ketemu karo konco2ne simbah sing soko arah liyane, lan uga ngasto obor. Dadi koyo parade obor wayah isuk sing isih sepi, mung ono lamat-lamat swara wong ngaji seko mesjid besar kanggo nunggu subuh.

Tekan langgar, sing wis duwe wudhu langsung mlebu, tapi sing durung terus bablas nang kali. Nang cedhak langgar ono kamar mandi umum, banyune soko tuk (mata air)lan persis nang ngisor wit pring sing rungkut. Ojo takon koyo ngopo petenge. Pating kemrosak unine wit-wit iku nek keno angin.
Masiyo aku wis wudhu seko ngomah, tapi aku tetep seneng melu mudhun nang kali, mung pengen ndelok mobat-mabite obor keno angin nang ngisor papringan :)

Saiki, para mbah2 sing apikan iku wis podho seda, kecuali simbah putriku. Yuswane wis ngancik 90 tahun.
Kebon pisang wis dadi omah kabeh, semono ugo papringan wis ilang. Saiki wis padhang njingglang masiyo bengi, dadi obor wis ora perlu maneh, wis digantiake listrik.

Obor, ketoke wis kari kenangan.

P.S: aku kok malah rajin nulis nang kene yo.., lha omahe dhewe malah ora keurus. opo disewaake wae yo..:D

Thursday, June 16, 2005

Medhog

uwong jowo aseli.. jare yen ngomong nganggo boso indonesia, katon banget jawane, jare iku sing diarani medhog (medhok). sengojo tak ganti nganggo huruf "g", soale yen tak nggo judul kethok "medhok" ndak dadi bermakna lain tur rada mesum...

aku mung arep crito yen saiki niat baikku kanggo ngilangi medhog iku samsoyo suwe samsoyo angel. amargo lingkunganku saiki jan bener-bener mengkondisikan aku supoyo luwih sering nganggo boso jowo, tur apese awak.. boso jowo sing tak enggo dudu boso jowo sing alus, nanging boso jowo ngoko, tur rodo kasar malah. duh.. padahal jare aku iki arek solo, aku dadi isin dewe, yen mengecewakan amargo ora iso koyo sing dadi pengangen-anenge sopo wae ... label solo iku alus, koyo-koyone wes samsoyo adoh soko sliraku.

ning yoben lah.. sing penting be myself. pancen kahanan sing aseline koyo ngene iki.

bali nang rembug mau yo....

aku nang ngomah nganggo boso jowo ngoko, nang papan nyambut gawe isih katon banget jogjane, unggah-ungguh lan logat jowone kentel banget, koncoku kost mung siji sing aseli tangerang, liyane jowo kabeh, dadi tetep nganggo boso jowo, nang IRC konco-koncoku cah jowo ugo... sering roaming yen ngomong. terus saiki..... malah gawe blog jowo ngene... piye yo.. saumpomo sekali-kali postinge nganggo boso jowo sing alus.. sokor kromo..idhep-idhep latihan boso ben ora ilang.

aku pernah duwe crito rado ngisin-isinke, wektu kui aku dolan nang jakarta wong loro karo ibuku, podho-podho wong ndeso sing ra ngerti jakarta, tur pancen nggumuman. ibuku bola-bali komentar.. nanging aku mung mesam-mesem, semaur sithik-sithik.. secara aku ora pedhe soale yen aku karo ibuku omongan, uwong sak angkutan noleh kabeh marang aku lan ibuku. wes jan.. marakne kapok tenan isinne. trus kapindhone, tahun wingi nang jakarta maneh, karo koncoku diajak muter-muter, aku yo ora kakehan omong, isih sadar yen bahasa indonesiaku katon medhog tenan, lagi yen bus sepi wae aku gelem ngoceh. kaping telu, koncoku medan telpon, dasar konco cething, deweke ngakak, jare aku katon medhog, jawa banget gitu loch...

piye yo carane ngilangi medhog? ono sing ngerti carane ngilangi? :)

Njawani

Lair soko wongtuwo sing asli Jowo, jelas ndadekke aku duwe gelar wong jowo juga. Tapi yo masiyo ngono ora moro2 aku dadi wong jowo sing ngerti budaya jowo lan duwe tindak-tanduk layake wong jowo. Mergo iku ditentokke soko opo sing tak pelajari teko lingkunganku.

Aku jane ora lair ning panggonan sing budayane jowo. Baru pirang taun kemudian keluargaku balik ning kampung halaman, ning kono aku digedhekke dadi wong jowo. Tapi sakjane ngono aku iki ora pati paham karo budaya jowo.

Ora Ngerti Wayang

Aku ora ngerti wayang, ora iso mbedakke sing endi wayange tokoh iki, sing endi tokoh iku. Crito2 wayang aku yo ra pati dhong. Palingan cuma ngerti keluargane Pandowo lan sethithik silsilahe. Seneng moco cerito wayang baru waktu ono cerito wayang mingguan "Wayang Mbeling" ning koran Jawa Pos tulisane Ki Sunu. Iku juga seneng mergo iso ngguyu2 mocone, dudu mergo pengen ngerti sejarah pewayangan. Saiki yo wis lali kabeh piye iku ceritane.

Mungkin iku mergo pengaruh lingkunganku juga. Ning Malang, sing jenenge wayang emang ra pati ngetop. Tontonan wayang kulit sewengi muput sing biasane dadi tontonan sing paling dienteni ning kutho sing jowo banget, jarang ono ning Malang lan sekitare. Yen ono juga, ora ono wong sing tak kenal ngajak aku nonton. Ning keluargaku memang ora ono sing duwe lan majang koleksi barang2 pewayangan, macem wayang kulit, utowo gunungan, lan sapanunggalane.

Wayang koyoke luwih identik karo budaya jowo soko keraton Solo-Jogja. Nek Malang luwih dipengaruhi budaya jowo suroboyoan sing rodo kecampur Meduro. Budaya Solo-Jogja luwih keroso ning jawa timur bagian kidul-kulon, koyo ning Kediri lan Madiun. Bagian kidul-wetan malah luwih cedhak nang Meduroan, lan sing ning lor umume melu Suroboyoan.

Pas kuliah aku ketemu akeh konco soko daerah sing dipengaruhi budaya Solo-Jogja iku. Konco2ku itu umume ngerti soal wayang. Kenal tokoh2e, apal ceritane. Seneng karo tembang2 jowo kuno lan lagu campursari, Ugo ngerti lan nerapake filosofi jowo. Bedo karo aku sing ora ngerti babar blas soal iku.

Aku lan Gamelan

Tapi ono budaya jowo sing sempet dadi bagian kegiatanku, yoiku gamelan. Aku sempet dadi pengrawit ning sekolahan. Pas SD, sekolahanku duwe gamelan, aku melu2 belajar carane main. Ning SMP aku juga melu kegiatan nggending. Memang cuma belajaran, nek nganti tampil paling mung mainke gending jowo pas ono acara perpisahan ning sekolah. Tapi pas SMA ora ono gamelane, dadi ora iso nuthuk2 maneh :P

Wayah kuliah, lha kok aku yo mbalik maneh dulinan gamelan, gabung karo unit kegiatan karawitan. Ning kene yo sik belajaran, tapi wis mundak kelase. Tau dadi pengiringe tarian, ngiringi ketoprakan. Terus sing paling nyenengke iku pas ngiringi grup ludruk soko kampusku sing sering manggung ning njobo, mulai soko manggung ning hotel nganti syuting ning stasiun tipi swasta.

Tapi terus terang ae, meski aku cukup akrab karo gamelan, aku durung iso nikmati gending2 jowo. Tenanan iki. Aku iso nikmati yen aku dadi pengrawite sing main gending jowo iku. Tapi nek dikongkon ngrungokke gending jowo kanti tenanan... aku bakalan blank :P

Dadi sakjane aku iki dudu wong sing sueneng banget karo gending jowo nganti bola-bali melu kelompok pengrawit, tapi sing tak senengi iku aku iso dadi bagian soko unen-unen musik sing apik. Iso melu nuthuk2 salah sijine alat karawitan iku ngikuti irama bareng alat liyane nganti dadi unen-unen gending sing apik iku jan nyenengke tenan lo...(bingung aku nerjemahnone :P)

Njawani?

Aku dhewe ra ngerti, opo aku iki cukup njawani. Opo tindak-tandukku sedinane iku iso mewakili tindak-tanduke wong jowo, aku ra ngerti. Sing iso nilai yo wong liyo. Tapi tau ono uwong sing ora nyongko nek aku ini wong jowo, kok ngomonge gak medok?, jare ngono. Lha iyo, aku baru medok nek aku ngomong jowo, nek ngomong boso indonesa yo logate bedo yo ;)

Tapi aku dhewe ora pati ngreken, opo aku iki isih njawani opo ora. Mungkin mergo aku gedhe ning keluarga lan lingkungan sing ora ndadekke budaya jowo sebagai pedoman sedina-dinane. Keluargaku luwih nganggo aturan agama sing dadi pedoman sedinane.

Sing jelas, aku nek liwat ngarepe wong sing luwih tuwo aku tetep mbungkuk karo tangan mengisor. Njogo unggah ungguh lan sumeh marang tamu. Karo wong tuwo nek arep nuding nganggo jempol. Opo iku to sing diarani "njawani"?...

ps. versi boso indonesia-ne iso dideleng ning kene :D

Wednesday, June 15, 2005

Dadi Wong Jowo

mang bengi pas lagi ngupi-ngupi nang biji kopi (coffee bean, lha nek starbucks opo dadi arta-ne bintang? hehehe!), ngobrol karo ferdi sing ngga ngeblog iku. bocahe pinter tenan, lagi ndhek kene marang nglakoni library research kanggo nggarap makalah s-2 ne sing menyoroti masalah konsep waktu. maklum, cah filosofi.

nah, mari ngobrol ngalor ngidul iku, moro-moro ae ngomong nek dhek'e iku ngerasa dadi wong jawa, mergone wis tinggal suwi ndhek jogja, masio soko cilik sampe gedhe ndhek jakarta. bapak ibu ne ae lha wong soko aceh lan bandung lho, dadi sa'jane arek iki yo ga ono keturunan jowo.

pertama ne se aku sing ngomong (sepurane yo nek ngga nganggo coro jowo, ben kethok nek nyata ngono mending nggawe bahasa asli):

+ "gue kagum ama budaya jawa"
- "lah, elo dah baca testimonialnya mila buat gue kan?"
+ "iya, koq bisa sih?"
- "ya karena gue emang suka ama budaya jawa seperti yang elo juga bilang, dan gue ngerasa ngeliat diri gue sebagai orang jawa, walaupun untuk itu elo kan ga perlu jadi orang yang lahir dan besar di jawa"
+ "jadi ini balik ke pembahasan kita tadi kalo orang dah bilang "i'm a vegetarian", berarti dia udah mo apply konsep being vegetarian itu tadi?"
- "akhirnya emang kaya gitu, ketika kita dah mutusin mo jadi apa, berarti emang kita dah niat buat ngelakuin apa yang semestinya disitu"

wis ta la, ojo bingung kenopo koq ngomong e ga coro jowo, soale wis teko' awal nek aku ngomong ambek ferdi iku yo ga nganggo coro jowo.

trus aku nambah maneh,

+ "mungkin kalo kekaguman gue ya sedikit banyak masih dipengaruhi lingkungan"
- "kaya nya gue tau apa yang elo maksud"
+ "ya, gue ngga bisa escape lah kalo emang dari kecil sampe gede gue emang di tempat yang orang pake bahasa jawa, ibu gue dari solo pula walopun bokap gue bukan orang jawa, jadi sebenernya kalo diliat darah, masih gak 100% jawa ..."
- "tapi itu ngga menghalangi elo buat suka dan cinta menjadi jawa kan?"
+ "contohnya elo yah ..."

lha muter2 maneh tho akhire omongane? hehehehe!

tapi mari ngono aku dadi mikir, sing koyo opo se sing dimaksud 'wong jowo' iku?

iki wis tau ta' bahas ndhek salah satu tulisanku taun wingi, sing akhire nang kesimpulan nek sopo ae iso dadi wong jowo, tergantung sampe nang endi dheweke iki gelem lan arep nglaksana'no utowo urip nganggo pakem-pakem dadi wong jowo iku.
lha wong anggun penyanyi iku ae pernah ngomong ndhek majalah nek "javanese woman is the utmost kind of woman in the world".
waduh!
nek mbahas iki dhowo yo, dadi wanita jawa sing koyo opo jaman modern iki?

soale nek kudu nganggo pemahaman jaman mbiyen sing nganggep wadhon iku uripe nang dapur, sumur lan kasur thok, lha koq yo ga pantes nek jaman saiki.

iki tulisan sekedar intermezzo (opo coro jawa ne?) ae koq di sela-sela jam kantor, tapi yen arep jujur, sa'jane aku bingung arep nulis nang boso jowo ne piye, secara ide-ide ne ae wis ono' ndhek sirah tapi nganggo bahasa indonesiaaaaa .... :)

pareng.

Friday, June 10, 2005

Ngona Ngono Ning Ojo Ngono

hihi.. eruh ora? (tahu gak? - red) aku mbiyen jaman SMP sampek SMA pas pitulasan (17-an) kerep menang lomba geguritan. malah tau dadi juara siji lomba geguritan antar SMP sak kabupaten Tulungagung! hihi.. eruh geguritan ora? geguritan kui moco puisi boso jowo. mungkin soko kata dhasar gegurit sing artine puisi, trus lek ditambah akhiran an artine dadi moco puisi. lek enek sing luwih ngerti tulung dibenerno. monggo Jeng Isna menawi badhe ngoreksi.. :)

puisi jowo bedo karo puisi indonesia. umume puisi jowo nggae boso paling alus sing aku dhewe kadang ra ngerti artine. hehe. tapi artine secara keseluruhan aku ngerti, dadine sik iso menghayati puisi kuwi. andalanku jaman semono yo penghayatan kuwi. ekspresiku nggae juri2 terpikat sampai akhire menang dadi juara siji :D

pas upacara neng sekolahan diumumne lomba2 opo ae sing berhasil dimenangno SMPku, jenengku disebut salah sijine. aku mesam mesem isin tapi bangga. hihi. ndak nyongko iso melok ngarumke (mengharumkan - red) jenenge sekolahan. hihi. beberapa dino kemudian (aku ndak eruh boso jowone.. hehe) hadiahe tak jukuk neng depdikbud kabupaten Tulungagung. hadiahe pulpen parker. seneng banget oleh hadiah lumayan apik. tapi pulpene malah ora tau tak gae. eman2.. hehe..

pyuh.. wis ah.. ndak sanggup aku nerusne. bukan apa2, nulis nggae boso jowo angel-e ora umum! nulis telung paragraf ae butuh wektu sak-jam. sepurane ae konco2.. dongakno aku sik iso nulis liyo dino.. lek ndak iso yo wis terpaksa aku nulis nggae boso indonesia. oleh opo ora Pak Q?

Dinten Setunggal ...

walah, lha ngene iki nek blog isine blogger-blogger sing sregep nulis.

dina pertama ae wis ono 3 tulisan, dadi ono 'beban mental' nek sing wis didapuk dadi kontributor kudu rajin nulis. hehehehe ...
padahal aku dhewe wis suwi tenan ora nulis sing jenenge karangan nganggo boso jowo, terakhir yo pas kelas 2 smp.

dadi ndhek sekolahku mbiyen, pelajaran bahasa daerah iku mung sampe kelas 2 smp, soale kelas 3 kan wis persiapan EBTANAS,nah pelajaran-pelajaran sing ora di-Ebtanas-ke yo ora diajarno maneh.
wah, lego tenan! maklum ae, bijiku gawe pelajaran bahasa jawa ora tau luwih soko 7, iku ae wis katrol-an, heheheheh...

masio ibu ku iku lair lan gede ndhek solo, ning ngomong karo putra putrine yo nganggo bahasa indonesia.
boso jowo mung aku gawe nek ketemu konco-konco, yo ketepak'an ae aku sering dolan, dadi isih keasah terus teko' te-ka sampe kuliah.

tapi yo iku, jarang banget ngomong kromo inggil, yen kepaksa ae. misale:

(mesen tahu tek-tek):

- "pak, mboten ngangge tigan, tahu nipun katah sekithik"
- "nggih, mas. pedes mas?"
- "cukupan"
- "bungkus?"
- "dhahar mriki"
- "lho aku wis arep tutup e, mas"
- "lha ngono koq yo ngelayani"
- "elho, sampeyan nantang a iki?"
- "sopo sing jirih?"
- "ayo!"
- "sik yo!"

lho koq bablas?! hihihihhi ...

(riyadi-nan)
- "waduh, putranipun sing saking malang iki wis gedhe yo. kelas piro?"
- "kelas setunggal"
- "wah pinter-e, sma pundi?"
- "sma setunggal" (untung!)
- "sma favorit tho?"
- "nggih, nanging kebetulan wae, budhe"
- "wah .. kebetulan ... bla bla bla bla"

moso aku arep ngomong 'ketepakan'? kromo tho iku? :D

dadi intine, aku seneng-seneng ae ono blog iki, lan sa'jane akeh koq blogger jawir, misale Bowo, sing tiba'no sekolahe mbiyen sebelah sekolahku. Cay housemateku yo iso ngomong jowo, masio lair lan gede ndhek jakarta, lan pasti akeh tenan blogger-blogger sing iso ngomong jowo.

mugi-mugi in near future (heh?), iso nulis blog ngangge huruf jawi :D

Natsukashii

Aku lagi ngeling-eling, basa opo wae sing pernah mampir nang memori otakku. Sak elingku (sakjane yo ora eling tenan...hehe), sejak lair jebrol basa sing dikenalke nang aku yo basa jowo. Ibu, bapakku, mbah2 lan para sedulur2ku nek ngudang, nimang2 biasane nganggo tembang jawa. Opomeneh nek digendong pas arep turu, biasane dinyanyiake lagu kebangsaan:

"tak lelo lelo lelo ledhung
cep menengo ojo nangis wae
nek nangis ndak ilang ayune"

(Jaman cilik mbiyen, aku kerep weruh ibuku ngendhong adikku sing ragil karo nembang lagu iku. Dadi yo tak anggep, ibuku melakukan hal sing podho nang aku)

Mlebu TK, SD, basa Indonesia mulai di kenalke. Mlebu SMP mulai kenal basa Inggris. Mlebu SMA kok yo ndilalah ono pelajaran tambahan basa Jerman seminggu sekali. Tapi, tetep saben ndinane yo ngomong jowo. Dadi basa jowo tetep sing paling nglothok :)

Kuliah nang mBandung, dadi ngenal basa daerah liyo, basa sundo. Awale, yo aneh wae..., soale akeh sing ketuker-tuker, antara sing alus nang basa jowo, artine dadi kasar nek nang basa sundo. Awale, dadi geguyonan sing lucu lan rame. Tapi saiki sih wis garing, mulane ora tak sebut nang kene hehe...

Selain basa sundo, aku kenal basa daerah liyane sing pengaruhe gedhe lan ngubah logatku sing alus hehe.., jawa-timuran. Piye ora berubah, lha wong dari cah 7 sing ngontrak omah bareng2, cah 4 asale soko jawa timur. Nganjuk, Madiun lan cah 2 soko Malang. Arema2 iki, wonge akeh banget omonge, tur nek ngomong swarane seru banget. Rasa2ne, nek dheweke ngomong, dinding2 omah bergetar koyo meh ambruk *hiperbolis*.

Limang taun bareng sak-omah, dadi yo wajar nek podho2 saling mempengaruhi. Nek pas mulih kampung, sedulur2ku padha heran karo basa ngomongku sing berubah. Ternyata, konco2ku sing cah jatim mau yo podho, dianggep dadi aneh basa jowone:D

Suasana keseharian nang omah, njobo omah lan uga nang kampus, sangat mendukung kanggo ngomong basa jowo sing ngoko utawa basa Indonesia. Dadi, basa kromo-ku sithik-sithik mulai ilang soko memori otakku.

Saiki nang Jepun, otomatis yo makin jarang ngomong jowo, meski ono beberapa konco wong jowo nang kene. Kerepe yo ngomong Indonesia utowo basa Jepun. Otak sing terbatas memorine, ndandeake kosakata boso sundo sing mung sithik dadi ilang. Basa jowo alus...wis mbuh nang endi.
Secara nang omahku, komunikasi biasane nganggo basa ngoko. Mung, ono hal2 tertentu sing ora oleh di ngokoake, terutama nek ngomong karo wong tuwo. Tapi, secara umum, ngoko.

Saiki, aku nek krungu ono wong ngomong basa mbuh jowo alus utawa ngoko, ono roso kepiye ngono. Natsukashii...nek jarene wong jepun. Bring back memory. Sesuatu sing pernah sangat akrab, tapi wis suwi ora tau ketemu.

Koyo nulis nganggo basa jowo ngene yo natsukashii. Koyo pelajaran basa daerah jaman SMP mbiyen. Untung wae ora ditulis nganggo huruf jowo :D

mangayubagyo

bener ora yo... judulku. pokokmen karepku, aku arep ngomong "selamat datang". selamat datang, utowo selamat bahagia, embuh lah.. pokokmen semacam sambutan amargo blog padhang bulan iki wes kasil diposting mas Q... ekeke... kok dadi ngundang mas tho... yo wes.. ben sopan aku tak ngundang mas Q khusus nang blog iki, soale dewekke wes ngundang aku "jeng" :P dadine nang blog iki onone dimas diajeng gitu loch ... :P ben narsis...

judul padhang mbulan iki sepisan ngelingke aku rikolo cilik bengi-bengi kluyuran.. ups... dolanan gegojegan nang latar utowo nang lapangan (yen aku nang lapangan) tak baleni, secara ngarep omahku lapangan bal-balan kang jembar lan resik, padhang ing wayah bengi rikolo mbulan lagi purnomo kanthi cahyo sumunar, bocah-bocah podho playon, dolanan jamuran dan petak umpet. disisihi poro wong tuwo lagi podho ngumpul ugo karo ngawasi bocah-bocah. yen awake dewe sing nang blog iki dadi bocah-bocahe, trus sopo sing dadi wong tuwone? :P

bener tembunge mas Q... sopo wae oleh polah, jungkir walik yo rapopo nang blog iki, angger yen tibo yo kudu gelem tangi dewe, yen ra iso tangi yo njaluk ditulungi karo liyane. sing luwih tuwo kudu gelem ngayomi sing luwih enom, menehi tulodho, lan sing cilik ora pareng nakal :P sing gedhe oleh? *piye carane gawe ben ketok kecorek? aku ra apal.. secara buku HTML-ku ra tak gowo.

oya... blog iki ora duwe maksud kanggo gawe ukoro supoyo sing jawir ngeblog karo sing jawir thok.... ora... ora bermaksud koyo ngunu kuwi. pokokmen aku emoh yen nganti mengko ono suworo koyo ngunu kuwi.... iki nggur kanggo menehi wadah kanggo bocah-bocah utowo arek-arek sing narsis jawirre.. koyo tho.. aku dewe.. mas Wisa... Q, mbak Ria, Npla. lan liya-liyane. sakliyane iku sopo wae sing rumongso cintah karo jawir opo maneh rada-rada narsis... aku sakonco wes tak rewangi berlapang dada dan tangan terbuka menehi jalur cepat lan halal kanggo jawir-jawiran lan narsis-narsisan nang keneh... sepurane yo cak Q yo... weks... kecampur jawa timuran :P

wes lah... semene wae olehku posting perdana, aku yo ngelih, durung sido maem, wes ditinggal mas Q mau.. dewekke ndisikki maem disik, aku lali ra titip kon mbungkuske.

Kulo Nuwun

Awale soko chatting-chatting karo blogger sing podho-podho wong jowo. Mergo ngerti nek podho wong jawane yo kadang ngobrole nganggo boso jowo juga. Metu asline. Terus muncul ide, piye nek sekali2 posting ning blog nganggo boso jowo. Pasti lucu. Tapi bareng dipikir-pikir kok koyoke kurang pantes. Wong sing mampir nang blog iku kan dudu cuma wong2 sing ngerti boso jowo. Sebagian pasti ono sing ra ngerti boso jowo.

Terus moro2 keceplos ae ide, piye nek nggawe blog anyar. Sing isine khusus posting nganggo boso jowo. Tapi diisi rame2 karo blogger2 sing iso boso jowo. Soale nek dhewean bakal rodo repot. Ngurusi blog sing wis ono ae kadang rodo keteteran, opo maneh nek ditambahi blog siji engkas. Nek sing ngisi rame2 kan bakalan enteng.

Lha yo uwis. Ora kathik kesuwen dibahas dowo2. Bareng wis entuk dukungan antusias, langsung ae di-"create" blog iki. Dukungan pertama soko Jeng Isna sing manggon ning kutho pusat budhaya Jowo, Yogyakarta. Terus dukungan kedua soko Mbak Ria, cah jowo sing lagi ngadhem ning Jepun. Karo simbak Ria iki langsung diputusno "create" blog saiki ae.

Ngobrol2 enake diwenehi judul opo blog iki. Milah milih akhire disepakati nganggo jeneng "Padhang mBulan". Alasane suasana padhang mbulan iku kan nyenengke, bocah2 podho dolanan ning latar, wong2 podho cangkrukan ngobrol gayeng, cocok kanggo blog iki sing bakal diiseni tulisan2 gayeng soko beberapa blogger jowo. Judul Padhang mBulan juga ngilekke ning lagu anak2 sing judule podho. Isine ngajak konco2 dolanan ning latar pas padhang mbulan. Lha kok yo pas tenan... :)

Terus isine mengko opo? tak pikir sih ora usah dibatesi, sing penting nganggo boso jowo. Tapi mungkin bakalan luwih apik nek isine sing nyenggol2 nyeritakke budhaya2 jowo sing dilakoni karo poro penulise. Disamping nostalgia jaman ning kampung, juga iso sekalian bagi ilmu lan cerito kanggo "nguri-uri budhaya leluhur" :D

Sak liyane Aku, Jeng Isna karo Mbak Ria, sing bakalan ngisi posting ning kene, mungkin si Nopal, arek Malang sing nyangsang ning Singapor. Pal, engko nek ono pilem nganggo boso jowo ripiuw-en ning kene yo.. :P. Terus Bu Nana penggemar majalah "Panjebar Semangat" sing saiki lagi ngungsi ning Atjeh. Lho piye to, wong wong Atjeh iku lagi podho ngungsi nang nggon liyo kok sampeyan malah ngriwuki ngungsi nang kono :P. Terus juga Pakde Wisa sing lagi dadi prabu tapi ra mulih2. Meskipun panjenengane Pakde Wisa iki lagi suibuk tenan nganti ra sempet ngeblog, tapi nek ra diajak iso2 ra diwawuh :P Secara (gubrak!! boso jowo yo ono "secara" to!!!) pakde Wisa iki sing paling bangga dadi jawir :P

Nggih sampun, semanten kemawon posting pembukaan kangge blog "Padhang mBulan" meniko. Mugi-mugi saged awet lan saged dados sarono kangge ngelestarikaken budaya jawi ingkang, tirose tiyang2, adiluhung puniko. Monggo dipunsekecakaken. Matur sembah nuwun. Monggoooo....

ps. duh susah yo, nulis nganggo boso jowo. Rasane kagok. Diomongne sih gampang, tapi nek ditulis iku rodo kagok. Soale ning utek kene, bahasa utamane wis boso indonesia sih. Terus iki aku opo'o yo? kok boso jowone dadi rodo jawa-tengahan ki piye? secara aku arek Malang, terus kuliah limang taun ning Suroboyo... lha kok basane jawa-tengahan iki aku yo dadi bingung... yo wis ben lah... :P